آذربایجان شرقی دارای شهرهای متعددی است که هر کدام از آن ها با جاذبه های تاریخی و طبیعی خود میزبان گردشگران از نقاط مختلف ایران و جهان هستند. یکی از این شهرهای دیدنی میانه است که در جنوب شرق استان قرار دارد.

وسعت شهر میانه ۲۰ کیلومتر مربع بوده و به عنوان چهارمین شهر پرجمعیت استان پس از تبریز، مراغه و مرند محسوب می‌شود.نام قدیم این شهر “میانج” بوده است.

تاریخ:

پیشینه و سابقه تاریخی شهر میانه که به ده‌ها سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد، بسیار درخشان است. بعضی نوشته‌ها سابقه تاریخی میانه را تا ۷۲۰ سال پیش از میلاد نیز نقل می‌کنند. وجود کتیبه‌های آشوری و اورارتویی در بعضی مناطق آذربایجان و کشف آثار باستانی و مجسمه‌های سفالین در شهر میانه، قدمت تاریخی آن را به دوره‌های پیش از تشکیل دولت ماد می‌رساند. در پی حفاری‌هایی که در سال ۱۳۵۲ شمسی در یکی از قریه‌های اطراف میانه به‌نام آرموداق انجام گرفت، یک مجسمه سفالین مربوط به دوره ساسانیان کشف شد. این تندیس توسط رئیس اداره باستان‌شناسی وقت به موزه باستان‌شناسی تبریز منتقل گردید.

میانه در دوره خلفای عباسی

وجه تسمیه:

دلیل نامگذاری این شهر قرار گرفتن آن پیش از میلاد مسیح در خط مرزی دو سرزمین ماد و پارت بوده است و هم اکنون نیز در وسط مراغه و تبریز قرار دارد و مانند زیاویه یک مثلث در میان آن ها جای گرفته است و یا اینکه چون بین دو شهر زنجان و تبریز واقع گردیده این نام را انتخاب کرده‌اند. با این حال شهرستان میانه در قرن های هفتم و هشتم هجری علاوه بر میانج نام دیگری چون “گرمرود ” داشته و در برخی از کتاب های آن زمان برای شناسایی آن از هر دو نام (گرمرود و میانه) استفاده شده است.

جغرافیا:

شهرستان‌های سراب و چاراویماق در قسمت شمالی و غربی میانه قرار دارند. قسمت جنوبی این شهرستان با قسمتی از جنوب اردبیل هم جوار است. شهرستان خلخال واقع در استان اردبیل نیز همسایه شرقی این شهرستان به شمار می‌رود. گوشه شمال غربی حدود شهرستان میانه از ۸۲ کیلومتری جنوب شرقی تبریز شروع و به طول ۸۰ کیلومتر به سمت جنوب و شرق کشیده می‌شود. مرکز شهر میانه، به خط مستقیم در ۱۳۸ کیلومتری جنوب شرقی تبریز قرار دارد.

شهرستان میانه و مناطق روستایی آن دورافتاده‌ترین نقاط نسبت به مرکز استان به شمار می‌رود. این شهرستان در ۴۷ درجه و ۴۲ دقیقه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۲۰ دقیقه عرض شمالی، بین دو رشته کوه بزقوش و قافلانتی واقع شده و ۱۱۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

آب و هوا و پوشش گیاهی:

شهرستان میانه دارای دو نوع آب و هوا در سال بوده، به طوری که در نیمی از سال، بهار و تابستان آب و هوای آن گرم و خشک و در فصل پاییز سرد و کوهستانی است. متوسط بارش سالانه ۳۲۰ میلی‌متر در نقاط کم ارتفاع جنوب شرقی و در بالای ارتفاعات بزگوش از ۳۹۳ تا ۶۰۰ میلی‌متر متغیر است. متوسط دمای سالانه نیز در این شهرستان، ۳ الی ۵/۱۴ درجه سانتی‌گراد، در مناطق مختلف آن می‌باشد.

از لحاظ پوشش گیاهی نیز میانه دارای انواع و اقسام گیاهان خودرو است که حدود ۴۰ رقم انواع گیاه را دربر می‌گیرد. این گیاهان عبارتند از کنگر وحشی، علف آبه، چچم یا چچن، بولاغ اوتی، کاکوتی، بومادران، مرضه کوهی، قازآیاغی، ترشک، اسپند، خاکشیر، ریواس، پونه، نعناع کوهی، درمنه و کهلیک اوتی و… .

راه‌های ارتباطی:

• جاده قدیم میانه-زنجان-تهران
• جاده قدیم میانه-بستان آباد-تبریز
• جاده میانه-هشترود
• جاده میانه-قره آغاج-میاندواب
• جاده میانه-فیروزآباد-خلخال
• راه آهن سراسری تهران -میانه-تبریز

چهره‌های برجسته:

فولاد آذربایجان:

کارخانه فولاد آذربایجان، بزرگترین کارخانه فولاد شمالغرب کشور و تنها کارخانه تولید فولاد در استان آذربایجان شرقی است که در شهرستان میانه واقع شده‌است. این کارخانه در زمینی به‌مساحت ۴۶ هکتار در ۳ کیلومتری جنوب شرق شهر میانه قرار گرفته‌است. فولاد آذربایجان قادر است سالانه ۵۵۰٬۰۰۰ تن انواع میلگرد، تسمه، ناودانی و مفتول تولید کرده و به بازار عرضه کند. این کارخانه از اوایل سال ۱۳۸۰ خورشیدی، شروع به‌کار نموده‌است.

جاذبه های گردشگری میانه:

شهرستان میانه از لجاظ جاذبه های تاریخی و طبیعی بسیار غنی بوده و گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می کند. این مکان های دیدنی عبارتند از:

• پل دختر میانه
• پل پردلیس میانه
• پل شهرچای
• مسجد خوبستان میانه
• مسجد سنگی ترک
• مسجد خاتون آباد
• مسجد شیخ طبق
• امامزاده محمد میانه
• امامزاده اسماعیل میانه
• کاروانسرای جمال آباد میانه
• قلعه دختر میانه
• قلعه نجفقلی خان
• سد اونلیق
• سد قاضی لو
• آبشار دویچ
• تالاب ماهی آباد میانه
• دره وحیل
• قارتال قایاسی
• آبشار بلوکان
• آبگرم ممان
• آبگرم ایورق
• آبگرم گودرق