غار رود افشان که در ۱۰۳ کیلومتری شمال شرقی تهران و در رشته کوه‌های البرز قرار گرفته است، طوری لا به لای صخره ها پنهان شده که پیدا کردن آن در اثر اتفاق و شانس ممکن نیست.این غار در دهکده رود افشان شهرستان دماوند و در کوهستان البرز مرکزی قرار گرفته است و تالارهای آن پوشیده از مواد آهکی است که به صورت قندیل‌هایی از سقف غار آویزان شده اند. و البته چاله‌هایی که آبی زلال را از دل صخره‌های سنگی بیرون می دهند.
برای دسترسی به این غار بهترین راه گذشتن از جاده فیروزکوه است که بعد از گذر از دو راهی دماوند در محلی بنام سیدآباد به جاده فرعی آسفالته‌ای برخواهید خورد که پس از طی حدود نیم ساعت رانندگی یا دو ساعت پیاده روی، به روستای رود افشان می‌رسید.
در برخی منابع گفته شده که در گذشته دهانه فعلی غار پشت تیغه سنگی بزرگی قرار داشته که حدود ۳۵ هزار سال قبل بر اثر وقوع آتشفشان در کوه دماوند شکسته شده و با ایجاد شکاف عمیقی دهانه غار ظاهر شده و بعدها بر اثر فرسایش آب وسیع تر شده است. دهانه غار بسیار وسیع و فرم آن قوسی شکل است، طول آن ۴۰ متر و ارتفاع آن به ۱۲ متر می رسد.
در طول مسیر از پلی که بر رودخانه دلی‌چای قرار دارد باید عبور کرد، سرچشمه این رودخانه دریاچه‌های تار و هویر است که حاصل ذوب یخچال‌های قره داغ (در خط‌الراس اصلی البرز) به شمار می آیند. بطور کلی مدت زمان طی مسیر از تهران تا روستای رود افشان با اتومبیل حدود ۲ ساعت است که تمام طول مسیر آن دارای جاده آسفالته است.مسیر دیگری هم برای رسیدن به غار وجود دارد که البته مسیر دشواری است اما به زیبایی اش می ارزد. این مسیر خوراک کوهنوردان و طبیعت‌گردهایی است که به مقصد رود افشان سفر می کنند. این مسیر از روستای دلی‌چای واقع در حاشیه جاده فیروزکوه می گذرد و در امتداد مسیر رودخانه دلی‌چای ادامه پیدا می کند.
تالار اول غار رود افشان
دهانه این غار که بعد از غار ایوب و غار اسپهبد خورشید، سومین دهانه بزرگ در غارهای ایران است که بعد از عبور از آن بلافاصله وارد اولین تالار غار می‌شوید که از بزرگترین تالارها در غارهای ایران است. این تالار عظیم تاقدیس بزرگی است که به علت استحکامی که لایه‌های آن دارد هیچ نشانی از شکستگی یا سنگ‌های سست در آن دیده نمی‌شود. این تالار به اندازه‌ای بزرگ است که می‌توان یک آمفی تئاتر بزرگ در آن برپا کرد!
شاید علت وسعت این تالار فرسایش آب رودخانه دلی چای در کنار فرایند غارزایی باشد؛ بدین ترتیب که هزاران سال قبل که دره رود افشان عمق فعلی را نداشت، رودخانه دلی چای و یا شاخه‌ای از آن با دهانه غار رودافشان هم سطح بوده و آب رودخانه وارد دالان‌ها می‌گردید و لایه‌های سست را در مسیر خود تخریب می‌کرد. تعدادی ایوان که از سنگچین ساخته شده‌اند و همچنین مقداری خرده سفال در انتهای این تالار وجود دارد. این تالار فاقد تزئینات آهکی است.
تالار دوم غار رود افشان
بعد از تالار اول، تالار دوم قرار دارد. بین تالار اول و دوم دیوار سنگ چینی واقع شده که طول آن ۸ متر و پهنای آن ۱٫۵ متر است و در حال حاضر قسمتی از این دیوار تخریب شده و درگاهی به عرض ۲ متر بوجود آورده که مدخل تالار دوم را تشکیل داده است. در این ناحیه تاقدیس کوچکی با ارتفاع ۸ متر قرار دارد که ابتدای تالار دوم است. تالار دوم دارای تاقدیس به ابعاد ۵۰ در ۶۰ متر و ارتفاع ۲۰ متر است. در دیواره این تالار یک شکاف بزرگ به چشم می‌خورد. این تالار نیز فاقد تزئینات آهکی است.
تالار سوم غار رود افشان
ابعاد این تالار ۴۰ در ۵۰ و ارتفاع آن ۱۵ متر است. در این تالار تزئینات آهکی فراوان است که در روی سقف و دیوار این تالار چکنده های گل کلمی و نخودی دیده می‌شود، تمام تالار پوشیده از چکیده‌های مخروطی دانه انگوری می‌باشد. در طرف راست تالار دالانی به طول ۱۰ متر وجود دارد که به اتاقی منتهی می‌شود، دیوارها و سقف این اتاق با تزئینات خوشه انگوری، گل کلمی، ستون‌های سنگی و آبشار سنگ پوشیده شده است، این اتاق دارای دهانه دیگری است که به انتهای تالار سوم می‌رسد.انتهای تالار سوم راهرویی به عرض ۲ متر و ارتفاع ۶ متر بوده که پس از طی ۵۰ متر، استالاگمیت بزرگی دیده می‌شود. پس از حدود ۲۰ متر بلندترین چکیده غار به بلندی ۱۲ متر دیده می‌شود. در اینجا چکنده‌های نیزه‌ای نیز دیده می‌شوند.
