تبریز یکی از کلان شهرهای ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی است که از نظر تاریخی و صنعتی و همچنین اقتصادی، جزو شهرهای مهم ایران به شمار می‌رود. این شهر پس از تهران و مشهد سومین شهر بزرگ ایران و بزرگ‌ترین شهر منطقه‌ی شمال‌غرب ایران و مناطق آذری‌نشین شناخته می‌شود و به عنوان قطب اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این منطقه می توان از آن نام برد. جمعیت تبریز در سال ۱۳۹۰ خورشیدی بالغ بر ۱,۴۹۴,۹۹۸ نفر بوده که این رقم با احتساب جمعیت ساکن در حومه شهر به ۱,۸۰۰,۰۰۰ نفر می‌رسد. امروزه مردمان تبریز به زبان ترکی و لهجه‌ی تبریزی تکلم می‌نمایند.
تبریز از شمال به کوه عینالی و از جنوب به دامنه کوه سهند و از سمت غرب به جلگه تبریز و دریاچه ارومیه محدود است. این شهر به سبب موقعیت مناسب خود در گذشته از مراکز تجاری منطقه به شمار می‌رفته و امروزه نیز یکی از مراکز مهم صنعتی در سطح ایران محسوب می‌شود.
تبریز اولین پایتخت ایران در زمان صفویان و شهر ولیعهدنشین دودمان قاجار بود و در آن زمان به‌عنوان چهارمین شهر بزرگ جهان شناخته می‌شده‌است. این شهر همچنین بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و متجددترین شهر ایران در عصر قاجار بوده‌است و در میان پایتخت‌های ایران در طول تاریخ، دوران پایتختی تبریز بیش از هر شهر دیگری بوده‌است. نام تبریز در اسناد تاریخی با نام‌های مختلفی نظیر «تَورِز«، «تَورِژ«، »تِبریز« و »توری« به ثبت رسیده‌است. این شهر در طول تاریخ بارها ویران و تجدید بنا شده و بنای فعلی آن به دوران اشکانی و ساسانی برمی‌گردد.
در سده‌های پنجم تا سوم پیش از میلاد تبریز یکی از شهرهای پر جمعیت آن دوران بشمار میرفته‌است. شهر دارای دروازه‌های متعددی بوده و بیش از ۳۰۰ کاروانسرای در آن جای داشته‌است. به لحاظ استقرار آن در منطقه جغرافیایی خاص شهر پی در پی دستخوش حوادث طبیعی مانند زلزله های مهلک گشته‌است و همچنین به عنوان بزرگ‌ترین شهر نزدیک به ارمنستان و روم شرقی آن زمان همیشه مورد تاخت و تاز دشمنان شمالی و شمال شرقی قرار گرفته‌است. بدین علت با وجود قدمت کهن آن اکثر آثار تاریخی آن از بین رفته‌است.
تبریز به سبب موقعیت مناسب خود یکی از بااهمیت ترین مراکز بازرگانی و تجاری آن دوران بوده و به‌عنوان پل ارتباطی بین شرق و غرب اهمیت فراوانی داشته‌است. مردمان آن از دیرباز به کار بازرگانی اشتغال داشتند و این فرهنگ تاکنون نگهداری شده‌است. تبریز در دو سده اخیر مبدأ بسیاری از تحولات اجتماعی ، فرهنگی و صنعتی در کشور به شمار می‌رود ؛ به طوری که این شهر آغازگر انقلاب مشروطه بوده و نقشی کلیدی در تحولاتی مانند انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ و مدرنیزه‌کردن کشور داشته‌است.
تبریز به عنوان شهر اولین‌ها، شهر بدون گدا، شهر زیرگذرها و روگذرها، امن‌ترین شهر ایران، سالم‌ترین شهر ایران، مهد سرمایه‌گذاری ایران، دومین شهر صنعتی ایران، دومین شهر دانشگاهی ایران، دومین شهر بلندمرتبه‌ساز ایران، دومین قطب علوم پزشکی ایران، دومین شهر در جذب گردشگر سلامت در ایران، شهر شکلاتی ایران، قطب خودروسازی ایران، قطب قطعه‌سازی ایران، قطب تولید موتور دیزل خاورمیانه و یکی از مهم‌ترین شهرهای مهاجرپذیر ایران شناخته می‌شود.
