تالاب عینک، مرداب عینک یا دریاچه عینک یکی از جذاب ترین جاذبه های طبیعی استان گیلان است که در شهر رشت قرار دارد. این تالاب بزرگترین تالاب شهری ایران و دومین تالاب بزرگ استان گیلان می باشد.
تالاب عینک که به آن استخر عینک نیز گفته می شود، از شرق به تقاطع غیرهمسطح شهدای گمنام از شمال به بلوار شهید افتخاری از جنوب به پارک دانشجو و از غرب به اراضی کشاورزی محدود است.
دلیل نامگذاری این تالاب، شکل آن است که در عکس های هوایی شبیه عینک می باشد. محیط آن ۱۲ کیلومتر و منبع آبی آن ۳۰ هکتار است. طول این تالاب ۲۶۳۰ متر و عرض آن به طور متوسط ۱۲۰ متر است.
تالاب عینک از قدیم یکی از مراکز ماهیگیری در رشت محسوب می شده است. گفتنی است که قدمت محله های شلوغ اطراف آن نیز به نیم قرن می رسد.
آب این مرداب توسط چشمه های جوشان کف آبگیر تامین می شود. تالاب عینک از سه قسمت مجزا یعنی آبگیر شرقی، میانی و غربی تشکیل شده است که به وسیله دو معبر ماشین رو به طول ۱۴۳ متر از هم جدا شده اند. این آبگیرها به وسیله لوله سیمانی به هم متصل شده است. عمق این آبگیرها بین حداکثر چهار و حداقل ۱٫۶ متر با هم متفاوت است. جریان آن ها نیز با جهت غربی و شرقی است.
ابعاد تالاب عینک با توجه به میزان بارندگی سالانه، فصلی و ماهانه در طول فصول سال و سال های مختلف متغیر است. آبگیرهای موجود عمل ذخیره سازی آب را برای فعالیت های کشاورزی به عهده دارند اما متاسفانه در سال های اخیر به دلیل ساخت و سازهای بی رویه و تبدیل اراضی کشاورزی به مسکونی این عملکرد آبگیرها مورد تعرض قرار گرفته است.
تالاب عینک در کریدور پروازی پرندگان مهاجر قرار دارد و قابلیت آن را دارد که بخشی از پرندگان مهاجر این تالاب را به عنوان زیستگاه خود انتخاب کند.
شواهد نشان می دهد که در گذشته نه چندان دور، حاشیه این تالاب از انواع درختان و نیز گونه های انار وحشی، ازگیل، خیزران، گالی و ارملک پوشیده بود که رشد و توسعه ناموزون شهری در چند دهه گذشته موجب تغییر این اکوسیستم شده به طوری که در حال حاضر اثری از این گونه ها باقی نمانده است.
روبروی تالاب عینک در ضلع شرقی جاده یک باغ جنگلی به نام باغ سالار وجود دارد. در داخل این جنگل یخچال طبیعی قدیمی شهر باران و همچنین چشمه چمارسرا قرار گرفته که آب آن نوشیدنی بوده و مردم از آن استفاده می کنند. در وسط این باغ جنگلی گودالی به عمق ۸ متر وجود دارد که در قدیم برف ها را از جمع آوری کرده و در داخل این گودال ذخیره می کردند تا در تابستان از آن بهره مند شوند.
