کاشان شهری در ۲۴۰ کیلومتری تهران، در استان اصفهان، میان کوههای کرکس و در کویر مرکزی ایران قرار گرفته و آب و هوایی گرم و بیابانی و خشک دارد.
”دو شهر قمصر و نیاسر از اواسط اردیبهشت بمدت دو تا سه هفته میزبان مهمانانی هستند که برای حضور در مراسم گلابگیری به این شهرها سفر میکنند. این دو شهر پر از باغهای گلمحمدی و جویبارهای زلالی هستند که لطف شهر را برای کسانی که پس از طی کویر به شهر رسیدهاند دوچندان میکند.“
گلمحمدی که در کاشان و اطراف آن کشت میشود. در زمان گلابگیری در طول روز هوا گرم، اما هنگام غروب و شب هوا سرد میشود. بهتر است در گشتی که به این مناطق دارید کفشی سبک و راحت انتخاب کنید و از ریختن زباله خصوصا ظروف یکبار مصرف در محل خودداری کنید.
کاشت گلمحمدی در ایران قدمتی حدود ۷ هزار ساله دارد و مراسم گلابگیری آیینی ۱۰۰۰ ساله است که در طول زمان تغییراتی بسیار جزیی داشته است. گلاب قمصر که از نظر مرغوبیت بهترین گلاب جهان بشمار میرود، از نظر مذهبی نیز دارای ارج و قرب است. علاوه بر آنکه برای معطر کردن فضاهای مذهبی بکار میرود، هر ساله در تاریخ ۹ ذیالحجه خانه خدا توسط این گلاب ناب شسته میشود.
هرچند در دنیا قمصر را بعنوان مهد مرغوبترین گلاب میشناسند، اما گلاب ناب در روستاهای ون، سار، سده و وادقان که کمتر شناخته شده و توریستی هستند تهیه میشود. دراین روستاها که در مناطقی کوهستانیتر نسبت به قمصر و نیاسر قرار دارند، گلها دیرتر شکوفا میشوند و گلاب غلیظ تری در آنها تهیه میشود.
مرغوبترین گلاب در این منطقه مربوط به روستای وادقان و ون است که در ۵۰ کیلومتری شمال کاشان، در مرز استانهای قم ، اصفهان و مرکزی قرار دارند. علاوه بر گلاب سایر عرقیجات و کتیرای مرغوبی نیز در این روستاها بدست میآید.
فرآیند گلابگیری به این شکل است که دیگهای بزرگ را پر از گلبرگهای گل محمدی و آب کرده روی تل هیزم میگذارند و گلاب را با تقطیر بدست میآورند. پیش از این برای مراسم گلابگیری دیگ مخصوص و گلهای محمدی را کنار رودخانهها میبردند و ضمن خواندن ادعیه مذهبی مراسم را انجام میدادند.
سالیانه حدود ۲ میلیون نفر از مراسم گلابگیران کاشان، قمصر، نیاسرو برزک دیدن میکنند. قمصر، نیاسر و برزک که مهمترین قطبهای گلابگیری ایران هستند، ازنظر جغرافیایی نیز جالب توجه هستند و در فاصله کوتاهی از کوهستان و کویر واقع شدهاند و آب و هوای آنها نیز از کاشان لطیف تر و ملایمتر است.
اگر تا به حال مراسم گلابگیران را از نزدیک مشاهده نکردهاید در فرصت باقیمانده زمانی برای یک سفر به کاشان و اطراف آن ایجاد کنید، اگر پیش از این مراسم را دیدهاید نیز نیازی به توصیه مجدد نیست.