آیا تا به حال چیزی راجع به کوه خوراکی شنیده اید؟ کوهی عجیب که اهالی از خاک سرخ آن به عنوان ادویه در طبخ غذاهایشان استفاده می کنند. این کوه خوراکی که تنها کوه خوراکی جهان است در جزیره هرمز واقع شده است.
هرمز شاه کلید خلیج فارس، جزیره رنگین کمان و مرکز شگفتی های زمین شناسی، جایی است که به ساحل‌های رنگی معروف است و می توان نوعی خاک خوراکی به نام ‘گِلَک’ را از دل کوه های سرخ آن استخراج و به عنوان ادویه ای خوش رنگ در تهیه غذا و سس به کار برد.
در راه دریایی قشم به جزیره هرمز کوه هایی به رنگ زرد، سفید و قرمز دیده می شود. در میان این کوه ها، کوه قرمز رنگی وجود دارد که خاکش خوراکی است و مردم محلی این کوه را «دلک» می نامند و از خاک سرخ آن به عنوان ادویه در طبخ ماهی و نان و تهیه ترشی و مربا استفاده می کنند.
این خاک خوش رنگ جایگاه ویژه ای در تهیه غذاهای بومی این جزیره دارد و از آن برای پخت بسیاری از غذاهای دریایی و حتی نان محلی هرمز به نام ‘تُمشی’ استفاده می شود.
برای این کار مردم محلی ابتدا گلک را در آب مخلوط و پس از ته نشین شدن خاک، آب سرخ حاصل را با نمک به دست آمده از دل کوه های این جزیره حل و سس محلی تهیه می کنند.
در حقیقت سس به دست آمده از این فرایند، خمیر مایه بسیاری از غذاهای محلی هرمز را تشکیل می دهد و می توان رد پای آن را به عنوان یک مکمل اصلی در تهیه غذاهای این جزیره به خوبی مشاهده کرد.
تمام مردم منطقه مقداری از خاک سرخ این کوه را که به آن خاک معدن می‌گویند در خانه خود دارند و در پخت انواع نان و ماهی در کنار سایر افزودنی‌ها به عنوان طعم دهنده از آن استفاده می‌کنند. این خاک بسیار نرم است و نیازی به صاف کردن ندارد.
این کوه با ارتفاع تقریبی ۲۰۰ متر در جنوب جزیره هرمز قرار گرفته و از خاک آن در صنایع سرامیک سازی و رنگسازی نیز استفاده می شود.
به دلیل بارش های اندک جوی و نمکی بودن خاک و شور بودن آب، هیچ نوع مرتع و گیاهی در جزیره وجود ندارد. استخراج و صدور خاک سرخ جزیره هرمز یکی از مهم ترین منابع درآمد اهالی است. نمک آبی و سنگ لاشه از دیگر معادن این جزیره است.
