رمضان از سال‌های دور تاکنون جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ مردم کشورهای اسلامی داشته؛ به گونه‌ای که از نیمه شعبان جنب و جوش خاصی برای پیشواز رفتن ماه رمضان در میان مردم مسلمان مشاهده می‌شود. رمضان نیز مانند سایر اعیاد و مراسم‌ها در هر منطقه‌ای آداب و رسوم خاص خود را دارد. رمضان در تبریز نیز از لحظه شروع تا پایان با سنت‌ها و مراسم ویژه‌ای همراه است.
در تبریز از اواسط ماه شعبان، دعوت به مهمانی و افطاری شروع می‌شود و از قبل روز مهمانی هر خانواده مشخص می‌شود. در خانواده‌های پرجمعیت، تاریخ هر مهمانی روی تقویمی توسط مادر خانواده یادداشت می‌شود که فراموش نشود. مردم تبریز در افطاری دادن دست و دلباز هستند. همه طول سال را در انتظار مهمانی دادن و مهمانی رفتن در رمضان سپری می‌کنند و کل فامیل در این روزها دور هم جمع می‌شوند. مهمانی‌های رمضان با دعوت بزرگترهای فامیل آغاز می‌شود. اگر در فامیل تازه عروس و داماد باشند، این مهمانی‌ها با رنگ و لعاب هرچه بیشتر برگزار می‌شود.
سفره تبریزی‌ها در ماه رمضان رنگین و متنوع است. در گذشته غذای مرسوم افطاری آبگوشت بود اما امروزه تنوع بیشتری وجود دارد. سفره افطاری در تبریز معمولا شامل سوپ، آش، پیش غذاهایی مثل دلمه برگ مو، کوکو، کتلت، سالاد الویه و انواع جدیدی از پیش غذاهای دیگر، برنج و خورش‌های مختلف مثل کباب و مرغ، سالاد و یا سبزی خوردنی، دسرهای خوشمزه، مربا، خرماهای تزئین شده، حلوا و اهری است.
از جمله خوراکی‌هایی که ماه رمضان در تبریز جایگاه ویژه‌ای دارد، نان رمضان تبریز یا به قول تبریزی‌ها «کماج» است که زینت بخش سفره افطار روزه‌داران می‌باشد. رشته ختایی، زولبیا و بامیه نیز از خوراکی‌های مخصوص رمضان در تبریز است.
تبریزی‌ها هنگام مهمانی رفتن با خود کماج، رشته ختایی یا زولبیا و بامیه به میزبان می‌برند. تبریزی‌ها روزه خود را با چای یا آب داغ، خرما، پنیر، گردو، کماج یا نان روغنی باز می‌کنند. برای سحری نیز بسته به عادت غذایی هر خانواده، معمولا از غذاهای سبک استفاده می‌کنند. تبریزی‌ها به زمان سحری خوردن «اوباش‌دان» می‌گویند.
از جمله مراسم‌های مورد توجه رمضان در تبریز، مراسم شب‌های احیا است. در شب‌های احیا، شهر تبریز حال و هوای دیگری دارد. مساجدها و بیشتر خانه‌های شهر پر است از عزاداران امام علی (ع). در این شب‌ها همه جای شهر نذری پخش می‌کنند و در محلات فقیرنشین افطار می‌دهند.
در تبریز آخرین جمعه ماه رمضان، زنان مراسم «کیسه دوزی» دارند. هر خانواده برای خود کیسه‌ای می‌دوزد و مقداری پول در آن می‌گذارند و بر آن دعا خوانده و فوت می‌کنند و تا یک سال در کیف پول خود نگه می‌داند. به آن «کیسه برکت» می‌گویند و معتقدند که این کیسه به پول آنها برکت می‌دهد.
تبریزی‌ها روز ۲۷ ماه رمضان که مصادف با مرگ ابن ملجم، قاتل امام علی (ع) است، جشن می‌گیرند. بعد از افطار در برخی خانه‌ها جمع شده و به رقص و شیرینی خوردن می‌پردازند.
در اواخر ماه رمضان نیز، مردم تبریز فطریه خود را آماده کرده و روز آخر رمضان، هر خانواده در خانه خود افطار می‌کند. در روز عید فطر نیز از اول آفتاب تا ظهر در مساجد نماز عید فطر می‌خوانند و سپس به دیدار بزرگترهای فامیل می‌روند.
