بر اساس مستندات و شواهد حاصل از بررسی های باستان شناسی، پیشینه تاریخ استان دست کم به دوران نوسنگی حدود ۸۰۰۰ سال قبل می رسد. در ادوار مختلف منطقه مورد نظر همواره به عنوان یکی از مهم ترین بخش های تابع حکومت قلمداد می شده و در دوره هخامنشی به عنوان ساتراپی پارت نقش مهم در تبادلات سیاسی امپراطوری داشته است.
معبد اسپاخو
این بنا بر بلندای تپه ای در روستایی به همین نام با فاصله ۵ کیلومتری از جاده آسیایی بجنورد به آذرشهر چسم هر بیننده ای را به خود جذب می کند. مصالح به کار رفته در این بنا شامل سنگ و ساروج با پلان چهارگوش گنبددار است که شیوه اجرای قوس ها نشان دهنده معماری دوران ساسانی است.
مسجد جامع جاجرم
این مسجد قدیمی که در میان بافت قدیمی شهر جاجرم واقع شده، یکی از قدیمی ترین مساجد باقی مانده در خراسان شمالی است که امروزه نیز در آن نماز اقامه می شود. بر اساس نوشته مورخین و کتیبه ای که بر پیشانی بنا نصب بوده، تاریخ ساخت بنا را ۵۵۷ هجری قمری ذکر کرده اند.
آئینه خانه مفخم
بنای آئینه خانه مفخم در شمال شهر بجنورد واقع شده است. این بنا همزمان با عصر ناصری در داخل باغ بزرگی به نام دلگشا ساخته شد. پلان این بنا مستطیل شکل بوده و در دوطبقه با تزیینات خارجی و داخلی ساخته شد. در طبقه دوم بنا اتاق آیینه اری شده ای وجود دارد که نام خود را به کل بنا بخشیده است و امروز به عنوان موزه مردم شناسی مورد استفاده قرار می گیرد.
عمارت مفخم
بنای تاریخی عمارت مفخم بزرگترین و شاخص ترین اثر تاریخی دوره قاجار در استان خراسان شمالی است که در شمال شهر بجنورد قرار دارد. این بنا در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجارو به دستور یارمحمدخان از حکمرانان منطقه ساخته شده است. این بنا دارای ۳۴ اتاق بوده و با آیینه کاری کاسیکاری و گچبری مزین شده است.
پارک تفریحی باباامان
این پارک جنگلی زیبا از تفرجگاه های مهم شهرستان بجنورد است که به عنوان یکی از مناطق برگزیده نمونه ملی گردشگری معرفی شده است و در مسیر جاده اصلی بجنورد به مشهد قرار دارد. پارک زیبای بابا امان با داشتن امکانات پذیرایی و اقامت برای گردشگران، هر ساله پذیرای مسافران و جمع کثیری از زائران حرم مطهز رضوی است.
صنایع دستی
تنوع قومیتی خراسان شمالی باعث رشد و پرورش انواع هنرهای سنتی و صنایع دستی در این استان شده است که از جمله مهمترین آنها به سفره کردی، انواع گلیم و جاجیم، چادر سب بافی، پشتی، قالیچه، چاروق دوزی، پلاس، نمدبافی و غیره اشاره کرد.
سوغات استان
اصلی ترین سوغات شهرستان بجنورد آبنبات(شکرپنیر) است که بیشتر همراه پای مصرف می شود که علاوه بر مصرف داخلی به خارج از استان و برخی کشورهای همجوار نیز صادر می شود. از دیگر سوغات های استان خراسان شمالی می توان به کشک و قره قروت اشاره کرد.
