با کاوش های باستان شناسان در محوطه تاریخی قلعه ایمام مریوان یک مسجد و مدرسه کهن به عنوان یکی از مهمترین مراکز آموزشی غرب ایران از دل خاک بیرون آمد.
حسن کریمیان سرپرست هیأت عملیات نقشه برداری و کاوش باستان شناسانه قلعه شهر حکومتی غرب کشور (قلعه ایمام مریوان) اهداف این طرح را آگاهی از وضعیت یکی از بزرگترین و مشهورترین قلعه شهر های غرب کشور و حفاظت پیشگیرانه از تعرضات معدن سنگ و دانشگاه آزاد اسلامی به محوطه تاریخی دانست.
این قلعه-شهر، با سایر قلعه های حکومتی تفاوت دارد. این وجه تمایز در وجود مدرسه و مسجدی است که قریب ۳۰۰ سال از مهمترین مراکز آموزشی غرب ایران و شمال عراق محسوب می شده و علمای شهیرفراوانی از آنجا فارغ التحصیل شده اند.
هیات باستان شناسی دانشگاه تهران توانست، در نخستین فصل از کاوش، این مسجد و مدرسه را از دل خاک خارج کرده و اقدامات اولیه حفاظتی برای حفاظت آثار مکشوفه از آفت های محیطی را به انجام برساند.
قلعه ایمام مریوان که بر فراز استقرارگاهی وسیع (یک شهر) در مجاور شهر فعلی مریوان قرار دارد، قرن ها یکی از مهمترین مراکز حکمرانان ایران در سرحدات غربی کشور به شمار می آمد و تا سال ۱۰۶۶ هجری حیات در آن جریان داشت.
شواهد باستان شناسانه موید آن است که این قلعه شهر در اثر زلزله ویران شده و در شرایط حاضر هم قلعه و هم استقرارگاه مرتبط با آن به تپه ای باستانی تبدیل شده اند.
هیات باستان شناسی دانشگاه تهران به سرپرستی حسن کریمیان با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، از ۱۵ اردیبهشت عملیات نقشه برداری و کاوش باستان شناسانه قلعه-شهر حکومتی غرب کشور (قلعه ایمام مریوان) را شروع کردند که سی ام تیرماه پایان یافت.
