باغ و عمارت شوکت‌آباد، شاهکاری برای نمایش شوکت بیرجند

باغ بزرگ و میوه دار شوکت‌ آباد و عمارت زیبای وسط آن که هنرمندی معماران دوره قاجاریه را نشان می‌دهد در ۵ کیلومتری شرق بیرجند قرار دارد. شامل حصار برج های دیده بانی ، سردر ورودی عمارت اصلی، حوضخانه ، عمارت نارنجستان ، باغ ، اصطبل و فضاهای خدماتی می باشد. در مجموع بناهای باغ شوکت‌ آباد به صورت متراکم بوده و در جبهه جنوبی و شرقی باغ احداث شده است. جبهه جنوبی اکثرا اتاق های منفرد و دارای کاربری خدماتی جهت ساکنان باغ بوده و عمارت اصلی جبهه جنوبی مخصوص حاکم و خانواده او بوده است که بعضی از فضاهای داخلی جهت تشریفات و پذیرایی از میهمانان مورد استفاده قرار می گرفته. عمارت احداث شده در جبهه جنوبی باغ شوکت آباد به صورت طولی و شرقی – غربی است که به لحاظ فرم نیز یکنواخت می باشد.

از دیگر ویژگی های جالب این بنا ارتباط یافتن فضاهای داخلی با یکدیگر است. که این ارتباط به وسیله دالان ها و ، راهروها و اتاق ها میسر می گردد.

شوکت آباد 3

عمارت نارنجستان یکی از فضاهای مهم محسوب شده و در پشت عمارت اصلی واقع شده است. این بنا اندرونی باغ به حساب می آمده که زندگی خصوصی حاکم و خانواده او در این بخش جریان داشته است.
محوطه سازی باغ از نقطه نظر درختان و فرم به صورت منظم و دارای مسیرهای ارتباطی به طرف همدیگر است که تقاطع هایی را نیز در آن به وجود آورده و این بخش ها را گل هایی زینت می دهند که در حاشیه این مسیرها چشم نوازی می کند. وجود یک استخر و کانال های متعدد که آبیاری درختان تسهیل گردد. درختان میوه موجود در این ومحوطه شامل انار، سیب ، انگور ، گلابی و از جمله درختان تزئینی می توان به سرو، چنار ، تبریزی ، سپیدار و کاج اشاره نمود. تاریخ احداث باغ و عمارت شوکت آباد به دوران قاجاریه باز می گردد.
از نظر معماری فضاهای احداث شده در باغ و عمارت شوکت¬‌آباد ویژگی‌های خاصی دارند که در دیگر نمونه‌های مشابه آن کمتر می‌توان یافت طوری‌که فضاسازی در این باغ با هماهنگی خاصی انجام شده است که بیانگر وجود طرح و نقشه از پیش تعیین شده برای ساخت بنا است.
این مجموعه نیز همانند دیگر مجموعه‌ها شامل بخش‌های متعددی است که هر بخش تزئینات خاص خود را دارد، از جمله حوضخانه که بیشترین ویژگی‌های معماری و تزئینی را دارد.

شوکت آباد 4

این قسمت دارای گنبدی بزرگ است که در مرکز آن یک کلاه فرنگی با پنجره‌هایی که از طریق آن بخشی از نور حوضخانه تأمین شده تعبیه شده است.

از دیگر فضاهای مهم تشکیل‌دهنده‌ی این مجموعه می‌توان به اندرونی یا محل خصوصی خانواده حاکم اشاره کرد. این بخش که در جنوبی‌ترین قسمت مجموعه قرار گرفته از لحاظ معماری و طرح شباهت فراوانی به خانه‌های مسکونی واقع در بافت قدیم بیرجند دارد.

از مهم‌ترین تزئینات این عمارت می‌توان به قاب‌های گچی ایوان اندرونی، رخبام‌های تزئینی و طاق‌نماهای اطراف حوضخانه اشاره کرد.

باغ شوکت آباد

در مجموع بناهای احداث شده به صورت متراکم بوده و در جبهه‌ی جنوبی مخصوص حاکم و خانواده او بوده است که برخی فضاهای داخلی برای تشریفات و پذیرایی از میهمانان مورد استفاده قرار می‌گرفت. بخش گسترده‌ای از باغ دارای درختان مختلف میوه و تزئینی است.

همچنین روش معماری به کار رفته در احداث این عمارت به صورت طاق و تویزه بوده و گهواره‌ای بودن سقف برخی اتاق‌ها حاکی از روش معماری ناحیه گرم و خشک است.

شوکت آباد 5

1 دیدگاه

  1. سلام تا زمانی که ای باغ توسط اوقاف اداره بشه وضعیت همینه و شاهد خشک شدن و از بین رفتن درختان و تخریب باغ خواهیم بود مگر اینکه باغ را در اختیار میراث فرهنگی یا شهرداری قرار بدن بلکه شاهد شکوفایی باغ بزرگ شوکت اباد باشیم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.