استان همدان یکی از استان های غربی کشور است که در منطقه ای کوهستانی قرار گرفته وکوه الوند با ارتفاع نزدیک به ۳۶۰۰ متر یکی از مهمترین ارتفاعات این منطقه بشمار می آید.استانی که با زنجان، لرستان، مرکزی، کرمانشاه وکردستان همسایه است. زمستانی سرد وپر برف دارد وتابستانی معتدل؛ پس اگر قصد سفر به این استان را دارید ماه های اردیبهشت تا مهر بهترین زمان برای این کار است. شهر های بزرگ این استان عبارتند از همدان، ملایر، نهاوند، تویسرکان، کبودرآهنگ، اسدآباد، بهار و رزن. جاذبه های گردشگری این استان را به اختصار برایتان معرفی کرده ایم:
آرامگاه بوعلی
آرامگاه شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا، فیلسوف، دانشمند و طبیب مشهور ایرانی ملقب به نابغه شرق (۴۲۸-۳۷۰هق) در میدانی به نام بوعلی سینا در شهر همدان واقع شده است. میدانی بیضوی، با درختان چنار کهنسال، باغچه‌های موزون، بنای زیبا و تندیسی که معرف این میدان است.
آرامگاه بوعلی سینا در زمینی به مساحت ۳۰۹۰ متر مربع احداث شده و زیر بنای اصلی آن حدود ۱۷۹۲ متر مربع و نمای آرامگاه از سنگ خاراست. محل فعلی آرامگاه بوعلی منزل مسکونی ابو سعید دخوک، دوست صمیمی بوعلی سینا بوده است که او نیز در جوار بوعلی سینا مدفون می‌باشد. بنای ابتدایی این آرامگاه در زمان قاجاریه ساخته شد اما در سال ۱۳۳۰ انجمن آثار ملی ایران به مناسبت هزارمین سالروز تولد ابوعلی سینا تصمیم به تجدید بنای آن گرفت. طرح و نقشه بنای فعلی توسط مهندس هوشنگ سیحون به سبک معماری قرنی که بوعلی سینا در آن می‌زیسته از روی قدیمی‌ترین بنای تاریخ دار اسلامی یعنی برج گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس اقتباس شده است.
اما این دو کمی با هم تفاوت دارند. آرامگاه بوعلی نصف بنای گنبد قابوس است و از طرفی آن بنا هیچ منفذی از پایین تا بالا ندارد. ولی این بنا ۱۲ ستون دارد که نشان‌دهنده ۱۲ رشته دانشی است که ابن سینا بر آن‌ها احاطه داشته است.
کتیبه وابشار گنج نامه
کتیبه‌های گنجنامه که یادگارانی از دوران داریوش و خشایار شاه هخامنشی است بر دل یکی از صخره‌های کوه الوند در ۵ کیلومتری غرب همدان و در انتهای دره عباس آباد حکاکی شده است. کتیبه‌ها هر کدام در سه ستون ۲۰ سطری به زبان های پارسی باستان، بابلی و عیلامی نوشته شده‌اند. لوح سمت چپ که کمی بالاتر از کتیبه دیگر در کوه کنده شده مربوط به داریوش بزرگ هخامنشی(۵۲۱-۴۸۵ پیش ازمیلاد) است.
این کتیبه ها در کنار آبشار با شکوه گنجنامه و دره زیبای عباس آباد در دامنه کوه الوند قرار دارند. به دلیل تاریخی بودن وآب وهوای مطلوب این منطقه همه روزه پذیرای گردشگران بسیاری است.
آرامگاه بابا طاهر
بنای آرامگاه بابا طاهرعریان مربوط به دوره معاصر است و برفراز تپه ای در شمال غربی شهر همدان در میدان باباطاهر واقع شده است.باباطاهر که در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم می زیسته است از شعرا و عرفای بزرگ روزگار خویش است.
برج آرامگاه باباطاهر بر قاعده ای هشت ضلعی واقع شده که ارتفاع آن از سطح فوقانی تپه ۲۰/۳۵متر و از کف خیابان ۲۵/۳۰متر است .ستون های هشت گانه برج، قطعه سنگ مزار، کف و پله های آرامگاه از سنگ گرانیت حجاری شده است. نما و فرش بنای آرامگاه باباطاهر همدان از سنگ است و در داخل آن کتیبه هایی از کاشی وجود دارد. بابا لقبی بوده که به پیروان وارسته می داده اند و لقب عریان به دلیل بریدن وی از تعلقات دنیوی بوده است.او یکی از مشهورترین دو بیتی سرایان ایرانی است که گذشت زمان نتوانسته دو بیتی های شور انگیزش را که با لهجه لری سروده شده است از یادها بزداید.
شیر سنگی
از یادمان‌های تاریخ باستان در شهر همدان مجسمه شیر سنگی است که در انتهای خیابان ۱۲ متری سنگ شیر و در وسط میدان مربع شکلی به همین نام قرار گرفته است. تپه‌ای که در حال حاضر مجسمه شیر سنگی بر روی آن واقع شده تپه باستانی است زیرا تابوت متعلق به دوره اشکانی ازآن محل کشف شده و در موزه تپه هگمتانه نگهداری می‌شود.
بقایای شهر هگمتانه
تپه باستانی هگمتانه در مرکز شهر همدان واقع است و بسیاری از باستان شناسان تپه هگمتانه را وسیع ترین تپه باستانی ایران دانسته و آن را بقایای ابنیه کاسی، مادی، هخامنشی و بعد از آن می دانند. مساحت تپه هگمتانه حدود ۳۰ هکتار است، که با در نظر گرفتن بخش هایی که جزو محدوده تپه باستانی بوده، ولی اینک ساختمانهای مسکونی بر روی آن ساخته شده، به بیش از ۴۰ هکتار نیز می رسد.این تپه بیضی شکل، در داخل محدوده شهر فعلی همدان در دو سوی خیابان اکباتان (آیباتان) واقع شده است.
پس از انقراض مادها، هر چند هگمتانه مرکزیت نخستین را نیافت، ولی به دلیل قرار گرفتن در مسیر راه شاهی، که تخت جمشید را به سارد متصل می کرد، به عنوان پایتخت تابستانی هخامنشیان مورد توجه خاص بود و از این رو آن را آباد کردند. از جمله ویژگیهای شهر باستانی هگمتانه، معماری و طرح و نقشه منظم این شهر بوده، که در بین آثار باستانی به دست آمده کم سابقه است. آثار کشف شده حاکی از وجود یک شبکه منظم و پیشرفته آب رسانی در شهر حکومتی مادها و پارت ها است. در فواصل بین کانالهای آب رسانی، معابری بر عرض ۵٫۳متر وجود داشته و کف این معابر، همه با آجرهای مربع شکل و منظمی، مفروش بوده است. معابر مذکور با عرض ۵٫۳متر و پی بندی آجری در بخش وسیعی از تپه هگمتانه گسترش داشته و جهت شمال شرقی به جنوب غربی دارند.
گنبد علویان
گنبد علویان در چهار باغ علویان در نزدیکی میدان امامزاده عبد الله همدان قرار دارد. این اثر که یکی از شاهکارهای معماری و گچ بری بعد از اسلام در همدان و به قولی مهمترین اثر باستانی دوره اسلامی در شهر همدان است. این گنبد یکی از یادمان های متعلق به اواخر دوره سلجوقیان در قرن ششم هجری است که توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد احداث شده و سپس در دوره های بعد با ایجاد سردابی در زیر زمین به مقبره آن خاندان تبدیل گردیده است.
تپه نوشیجان
تپه نوشیجان در ۲۵ کیلومتری جاده ملایر- همدان روی صخره طبیعی مشرف برجلگه شورکات قرارگرفته ودارای دیدگاه وسیع و چشم اندازی زیباست که بدون شک درهزاره اول ( ق .م )به علت سرسبزی وطراوات خاصی که این جلگه داشته موردتوجه اقوام ماد قرارگرفته است. چیزی که براهمیت این تپه می افزایدمعماری آن است ، چراکه معماری خاص دوره ماد و قبل از هخامنشیان را برای ما روشن می سازد . با توجه به شواهد وعناصر معماری کاوش شده ازاین تپه ماد ها ازآن به عنوان قلعه نظامی استفاده می کردند.
غار علیصدر در روستای علیصدر از توابع شهرستان کبودراهنگ و۷۵ کیلومتری شمال غربی شهرهمدان واقع شده که یکی از عجایب طبیعی جهان و نمونه نادری از غارهای آبی قابل قایقرانی است. غار علیصدر در ارتفاعات ساری قیه (صخره زرد) به وجود آمده است. زمین شناسان قدمت سنگ های این کوه را به دوران دوم زمین شناسی یعنی دوره ژوراسیک ( ۱۹۰ تا ۱۳۶ میلیون سال قبل ) نسبت می دهند. غار علیصدر از بسیاری جهات، علی الخصوص به علت وجود گذرگاه های ممتد آبی و دریاچه های وسیع و قابل قایقرانی که در سرتاسر غار گسترده شده اند، یکی از زیباترین جلوه های طبیعی ایران و جهان است.
