قمصر شهر زیبای و سرسبزی در استان اصفهان و شهرستان کاشان است. این شهر همچون نگینی سبز رنگ در میان اقلیم خشک و کویری مرکز ایراد خودنمایی می کند، نام قمصر را بیشتر کنار رویدادهای گردشگری کشاورزی همچون، گلاب گیری و برداشت گل محمدی شنیدهایم. ساخت این شهر را به دوران سلجوقی نسبت میدهند پس می توان انتظار داشت که جاذبههای تاریخی متعددی نیز در این شهر ببینیم. شهر قمصر در سبک معماری هم حرفی برای گفتن دارد و می توان زیباترین مشخصههای معماری مرکزی ایران را در خانه ها و سکونتگاه های قدیمی شهر قمصر مشاهده کرد.
از جاذبه های گردشگری تاریخی شهر قمصر می توان به سد تاریخی قمصر، مسجد جامع قمصر، کاروانسرای عباسی، برج حسن کر و خانه وروو اشاره کرد. در این میان این آثار تاریخی خانهای با سبک معماری سنتی به چشم می آید، اما عمر این خانه بیش از چند سال نیست، این بنا سرای خاتون نام گرفته است. این خانه ویلای شخصی آقای رضایی است و توسط استادان ماهر معماری زیر نظر استاد حلی ساخته شده است.
در این بنا بیش از ۲۰۰ هنر به کار گرفته شده است اما بنا ضد زلزله است و از بتون و فلز ساخته شده است. صاحب این بنا دربارهی هدفش از ساخت این بنا می گوید: من اصفهانی هستم. هر گوشه شهرم با معماری و هنر آمیخته است. من فقط دقت و توجه کردهام. ۳۳ کشور جهان را دیدهام و با دقت معماری آنها را بررسی کردهام اما آنها بهمراتب از معماری ما عقبترند. به جرات میگویم که آنها باید از ما یاد بگیرند. تحصیلات من در رشته بتن است و این هیچ ربطی به معماری ندارد و خانهای که در اینجا ساخته شده، چکیده بسیار کوچکی از اقیانوس معماری ایرانی است و من خجالت میکشم آن را در برابر آن همه شکوه و عظمت و تلاش معماران عاشق و ژرفاندیش گذشته ارائه دهم.
معماری خانه درونگراست. به فضای هشتی که وارد شوید باید تکلیف خودتان را روشن کنید که برای چه نیتی به این خانه آمدهاید؛ اگر برای جلسه یا مراسمی دعوت شدهاید باید وارد حوضخانه شوید، اگر میهمان هستید به شاه نشین وارد شوید، اگر از محارم باشید به اندرونی بروید و باز قسمت اندرونی خود دهلیزها و لایههای مختلفی دارد که هر کسی نمیتواند داخل شود. حال با کمی اندیشه میتوان متوجه شد که این فضاها که به تفکیک طراحی شدهاند میتوانند آرامش خاصی به اعضای خانه بدهند.
این خانه اکنون مراحل ثبت ملی خود را می گذراند تا در دل قمصر ماندگار شود و یادگاری باشد ازمعماری اصیل کویر برای آیندگان. هر ساله اردیبهشت ماه بیش از ۲ میلیون نفر گردشگر از قمصر و مراس گلاب گیری بازدید می کنند و در سرای خاتون به روی همه ی این مسافران باز است. اگر اکنون هم قصد بازدید از این بنا را داشته باشید می توانید راهی قمصر شوید و ممان سرای خاتون باشید.