ﮐﻮﻟﻮﺳﺌﻮﻡ (به لاتین: Colosseum) به عنوان یکی از عجایب هفتگانه جدید جهان، در شهر رم ایتالیا قرار دارد. ﮐﻮﻟﻮﺳﺌﻮﻡ یک تماشاخانه بیضی وار است که در امپراتوری روم باستان، در نوع خود بزرگترین بوده است.
ﮐﻮﻟﻮﺳﺌﻮﻡ به عنوان اولین آمفی تئاتر دائمی و ماندگار ساخته شده در روم، در زمینهای باتلاقی ما بین تپههای اسکوئیلین (Esquiline) و کائلین (Caelian) واقع شده بود.
معنی واژه کلوسئوم، «جایگاه بزرگ» است که نام دیگر آن آمفی تئاتر فلاویوسی (به ایتالیایی: Amphiteatro Flavio یا Colosseo) می باشد.
تاریخچه:
ساخت ﮐﻮﻟﻮﺳﺌﻮﻡ توسط وسپاسیان (Vespasian) امپراطور سال های ۶۹ تا ۷۰ روم پایهگذاری شد، پس از آن پسرش تیتوس (Titus) در سال ۸۰ پس از میلاد آن را بنا کرد، که نهایتا توسط دومیتیان (Domitian) برادر تیتوس به پایان رسید.
در این مجموعه، امپراطوری روم شاهد فجیعترین جنایات به شکل کشتار بردگان و مسیحیان بودهاست. نبردهای خونین بر سر مرگ و زندگی گلادیاتورها یکی از سرگرمیهای روزانه امپراطوران و اشرافیان روم بودهاست.
قدمت تاریخی و شکوه و جلال ﮐﻮﻟﻮﺳﺌﻮﻡ از یک سو و کارآمدی آن برای اجرای نمایش و امکان کنترل جمعیت، از سوی دیگر، باعث شد این سالن یکی از بزرگترین بناهای معماری روم باستان به شمار رود.
معماری:
پلان ﮐﻮﻟﻮﺳﺌﻮﻡ به شکل بیضی به قطرهای ۱۸۸ و ۱۵۶ متر و زیر بنای آن حدود ۶ جریب است. ارتفاع آن تقریبا به اندازه یک ساختمان ۱۵ طبقه یعنی حدود ۴۸ متر میرسد. تعداد ردیفهای صندلی آن به تعداد پنجاه هزار ودارای ۸۰ در ورودی است.
کف صحنه چوبی بوده و در زیر آن مجموعهای از اتاق ها و گذرگاه ها برای عبور حیوانات وحشی و سایر تدارکات لازم جهت راهاندازی و اجرای نمایش قرار گرفتهاست. تعداد ۸۰ دیوار به عنوان تکیه گاه برای طاقهای گنبدی شکل، گذرگاه ها، پلکان و ردیفهای صندلی، روی صحنه قرار گرفتهاست. لبه بیرونی طاقهای متوالی باعث اتصال طبقات مختلف و پلکان بین آن ها به یکدیگر شدهاست.
نمای داخلی کولوسئوم از بالا سه ردیف طاقهای گنبدی شکل رو در روی ستونها و سر ستونها قرار گرفتهاند، در ستونهای طبقه اول سبک معماری سبک دوریکا (Doric)، در طبقه دوم سبک ایونیک (Ionic)، و در طبقه سوم سبک قرنتی (Corinthian) که نزدیک به سبک کلاسیک یونان بود، به کار رفتهاست.
این بنا به دلیل عبور و مرور آسان جمعیت به داخل و خارج میدان یکی از شاهکارهای مهندسی است. در بالای این سه طبقه اصلی، طبقه زیرشیروانی شامل ستونهای مستطیل شکل سبک قرنتی قرار دارد، فضای بین ستونها با ۴۰ عدد پنجره کوچک مستطیل شکل پر شدهاست. در قسمت بالا، دیوارکوبها و بندگاه هایی وجود دارد که تیرکهایی را که سایه بانها به آن ها آویزان است، نگه داشتهاند.
در ساخت عمارت با دقت بسیاری از انواع ترکیبات ساختمانی استفاده شده، برای فونداسیون از بتون و برای ستونها و طاقها از سنگ آهک (تراورتن) استفاده شده، در ستونهای به کار رفته برای دیوار دو طبقه زیرین، از نوعی سنگ متخلخل به نام توفا (Tufa) استفاده شدهاست. برای طبقات فوقانی و اکثر طاقها از آجر بتونی استفاده شدهاست.