در دامنه ای کوهی موسوم به «پیرسقا» واقع در آذربایجان شرقی درشهرستان چاراویماق در ۴۰ کیلومتری شهر قره آغاج، چشمه ی شگفت انگیزی وجود دارد که هرشبانه روز به طور متوسط سه یا چهار مرتبه با قدرت شش لیتر در ثانیه جاری و پس از یک ساعت به کلی قطع می شود. در هنگام جاری شدن آب صدایی همچون صدای هواپیما به گوش می رسد.
این چشمه را در منطقه به اسم چشمه اسرار آمیز “پیر” نیز می شناسند. مردم این روستا و منطقه، اسم این روستا را “پیرسقّه” و گاهی”پیرزقّه” تلفظ می کنند.
نه تنها رفتار چشمه پیرسقا،بلکه طبیعت آن نیز توجه همه را به سوی خود جلب می کند. نشانه های اطراف و اکناف آن و رفتار خود چشمه باعث شده که از قدیم الایام این چشمه مورد احترام مردم منطقه بوده و باشد.
چشمه پیر سقا درموقعیت طول جغرافیایی ۴۶ درجه و ۵۷ دقیقه، و عرض ۳۶ درجه و ۵۲ دقیقه و در ارتفاع ۲۲۰۰ متری از سطح دریاهای آزاد قرار دارد.
تاکنون نظریه های قابل قبول و قاطعی درباره این چشمه اسرارآمیز ابراز نگردیده است. مهندسین جهاد سازندگی قره آغاج بر این عقیده اند که گازهایی در داخل کوه موجود باشد و در مواقعی که آب به حد کافی در گودال داخل کوه جمع شد، به وسیله‌ی گازهای مزبور به بیرون رانده می‌شود که این عقیده بر مبنای علمی محکمی استوار نیست و نمی تواند حس کنجکاوی بینندگان را ارضا کند.
اهالی دهکده و ساکنین روستاهای مجاور این چشمه را مقدس می شمارند و اذعان دارند که آب این چشمه به روی مردم ناپاک و ستمگر باز نمی شود و داستان‌هایی را در جهت توجیه عقیده خودشان بیان می کنند. ریش سفیدان و افراد مسن روستا اظهار می‌داشتند، اواخر دوره قاجاریه یکی از اربابان مطلق‌العنان منطقه به مدت یک هفته در مقابل این چشمه چادر زد آب به رویش باز نشد. وقتی که خان از محوطه دور شد زمزمه دلنشین چشمه به گوش رسید و آب جاری گردید.
آب این چشمه، گوارا و قابل شرب است و مناظر اطراف چشمه دلچسب و بسیار دیدنی هستند. مردم برای رفع مشکلات و بر آوردن حوائج شرعی خود به این چشمه چنگ می زنند و نذر و قربانی می کنند.
در قسمت شمالی و روبروی این چشمه اسرار آمیز، گورستانی به وسعت تقریبی ۸ هکتار وجود دارد که مردم عزیزان خود را در آنجا دفن می‌کنند و قبور چند نفر از سادات منطقه زیبایی و روحانیت خاصی به این گورستان بخشیده است.
به گفته مردمان روستا آیینه سنگی در وسط های این صخره ها و قبرهای معکوس در اطراف این چشمه وجود دارند که چندین سال پیش توسط عده ای چپاول گشته و قبرها خالی شده اند و آیینه شکسته شده از بین رفته است و حتی از زخمی و یا کشته شدن دو نفر سودجو برای رسیدن به این آیینه می گویند. به عقیده آن‌ها این قبرهای سروته پر از عتیقه و چیزهای ارزشمند بوده و حتی سنگ‌های روی قبرها خیلی ارزشمند بوده است که مردم منطقه به خاطر احترام هیچ وقت به آن دست نمی زدند اما حدود چندین سال پیش درست در زمانی که این مکان هیچ صاحب و نگهبانی نداشته تمام آن اشیاء و سنگ‌های قیمتی به تاراج سودجویان از خدا بی خبر رفته است.
از قسمت شمال غربی این گورستان رودی از شاخه های آیدوغموش در جریان است که در یک کیلومتری مسیر خود آبشاری بدیع و دیدنی به ارتفاع ۴۰ متر بوجود آورده است. آب رودخا نه به قدری زلال و شفاف است که از دور نظر بیننده را به خود جلب و مانند برف چشم تماشاگران را خیره می کند. این آبشار یکی از بلندترین آبشارهای طبیعی منطقه است که از کوهی مشرف به روستای پیرسقا موسوم به گوربلاغ سرچشمه گرفته و در روستای قوش‌چی به رودخانه آیدوغمش می‌پیوندد که مناظر زیبا و دل انگیز این دره و آبشار برای گردشگران جالب و دیدنی است.
