آشنایی با آرامگاه کمال‌الملک

آرامگاه کمال‌الملک بنایی است در شهر نیشابور که مدفن کمال‌الملک است. موقعیت این بنا در نزدیکی آرامگاه عطار نیشابوری در محله شادیاخ در نیشابور (شهر کهن) و موقعیت کنونی در خیابان عرفان (نیشابور) است.

طراح این بنای یادبود آرامگاه کمال‌الملک هوشنگ سیحون است. سازندگان این آرامگاه چند کارگر نیشابوری بودند که در مراسم رونمایی از آنان توسط دولت وقت قدردانی شد.

آرامگاه کمال‌الملک در نقشه از دو مدول (پیمون) مربعی شکل تشکیل شده‌است که مستطیلی با تناسب را می‌سازند. اضلاع مربع در نما با یک قوس نیم دایره خود نمایی می‌کنند؛ حجم بنا از قوس‌هایی متقاطع که بر روی اقطار مربع زده شده‌اند پدید آمده که این فوسهای متقاطع، «تاق‌های چهاربخش» را که در معماری سنتی ایران بسیار دیده شده‌اند را تداعی می‌کنند و احتمالاً منبع الهام طراح نیز بوده‌است. طراح با بهره‌گیری خلاقانه از قوس و با پیچشی که در ایده کلی آن ایجاد کرده، به نتیجه‌ای ظاهراً متفاوت با هندسه‌ای پیچیده دست یافته‌است. این طرح نوآورانه با به‌کارگیری سازه پوسته‌ای بتنی اجرا شده‌است.

در بنای یادبود آرامگاه کمال‌الملک دو نوع قوس به شرح زیر دیده می‌شود. چهار قوس متقاطع که بر روی اقطار دیده می‌شوند. همچنین در پایین قوس‌های اصلی نما از روبرو دو قوس کوتاه‌تر نیز وجود دارند که در واقع تلاقی قوس‌های متقاطع هستند. شاید بتوان گفت حجم کلی بنا از پوسته‌ای سه بعدی در فضا حاصل آمده‌است که در یک حرکت نرم دو نوع قوس یاد شده را به هم پیوند می‌دهند. این قوسها و پوشش آنها در بالا، اشکال هندسی مخروطی شکلی را بوجود آورده‌اند که ابتکاری هندسی بوده، اوج خلاقیت معماری را در بهره‌گیری از عناصر معماری سنتی ایران در ترکیبی جدید و موزون نشان می‌دهد.در این بنا نیز همانند آرامگاه خیام هندسه نقشی شایان توجه دارد و پیوند عمیق این بنا را با نظام معماری ایرانی برقرار کرده‌است.

تزیینات استفاده شده برای آرامگاه کمال‌الملک کاشی معرق است که نقوش آنها بسیار هنرمندانه بر روی سطوح منحنی نما بکار گرفته شده‌اند و به سمت خط تقارن قوس‌ها این نقوش کوچک و کوچک‌تر می‌شوند. به گفته طراح، کاشی معرق، معماری کاشان یعنی محل زادگاه کمال الملک را یادآور می‌شود. نمای بنا و تزیینات و همچنین رنگ کاشی‌ها، هماهنگی فراوانی با آرامگاه عطار، که در کنار آن است، دارد؛ به گونه‌ای که شاید بازدید کننده در نگاه نخست گمان کند که این بناها بخشی از هم هستند.

سنگ قبر کمال الملک همچون سایر سنگ‌های مزاری که سیحون در آرامگاه ظهیرالدوله تهران طراحی کرده‌است، یکپارچه از سنگ گرانیت و با بافت خشن بوده، در قسمت بالای سنگ که مرتفع و زاویه دار تراشیده شده‌است، نقش برجسته‌ای از کمال الملک توسط شاگرد ایشان مرحوم استاد ابوالحسن صدیقی سنگ‌کاری گردیده‌است.

01

1102251837716023616422411222419023216178213241

1772142461011120017610280120135512001831066

IMG_3813

kamalmolk

نادره مشهور

سلام، من نادره مشهور هستم، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی گردشگری از دانشگاه تبریز و مدیرعامل شرکت بینش فراگیر ارک سفر. به گردشگری، عکاسی و گرافیک علاقه مندم و در زمینه توسعه کسب و کارهای جدید نیز فعالیت دارم. فعالیت خود را در حوزه رسانه و گردشگری از سال 92 و از روزنامه ارک آغاز کردم. در ارک توریسم مقالاتی در حوزه جاذبه‌های گردشگری تاریخی تالیف میکنم. مدیر اجرایی پروژه یک دقیقه با تبریز هستم و ترجمه مقالات به زبان آلمانی و فرانسه را بر عهده دارم. به واسطه علاقه به برنامه نویسی و گرافیک بخشی از مسئولیت توسعه وب سایت ارک توریسم را نیز بر عهده گرفته ام. امیدوارم روزی ارک توریسم به مرجع اصلی اطلاعات گردشگری ایران و تبریز تبدیل شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.