سیزدهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران از روز نهم اسفند ماه در سالن اجتماعات موزه ملی ایران آغاز به کار کرده و تا امروز ۱۲ اسفند نیز ادامه دارد در این همایش نشست های علمی و ارائه گزارش کاوش های انجام شده در محوطه های تاریخی مختلف انجام می شود.

علی اکبر وحدتی سرپرست ایرانی گروه کاوش در محوطه باستانی چلو در حوزه رود کالشور به همراه دیگر باستان شناسان حاضر در این همایش به ارائه گزارش کاوش های انجام شده به همراه گروه ایتالیایی پرداخت و گفت: در این فصل از کاوش به تعداد زیادی خمره سفالی بزرگ دست یافتیم که در برخی از نقاط تعدادشان به ۱۰عدد در کنار هم می رسید. در اغلب این خمره ها بقایای دانه های گندم و انگور یافت شد.

این باستان شناس با اشاره به اینکه درادامه کاوش به گورهایی در دو نمونه دوران مفرغ قدیم و بلخی و مروی دست یافتیم بیان کرد: شاخصه گورهای مفرق قدیم این است که در آنها شی وجود ندارد اگر هم باشد به تعداد اندک بالای سر اسکلت دیده می شود. در نمونه گورهای دوران بلخی و مروی بر خلاف مفرغ قدیم ظروف و اشیا زیادی در اطراف اسکلت وجود دارد. نکته جالب توجه در این گورها این بود که علاوه بر ظروف و هدایا اسکلت حیوانات نیز در آنها یافت شد که از دفن مقداری غذا با مردگان حکایت دارد. نکته قابل توجه دیگر، وجود گورهایی بود که در آنها اسکلتی وجود نداشت، استنباط ما این است که این گورها برای افرادی که در زمان ها ی طولانی محلی را ترک می کردند ساخته می‌شد.   تعداد و جنس ظروف داخل گورها با توجه به طبقات اجتماعی متغیر بوده است به طور مثال در گور یک زن که کمتر از ۱۸سال سن داشت علاوه بر ظروف سنگهای قیمتی، سفال، مهر، اشیای مفرغی و … پیدا شد در صورتیکه در گوری شبیه به آن تنها چند ظرف سفالی یافتیم.

وی  از مهر های بلخی و مروی، ظرف های سنگی با نقش های مار و عقرب، استخوان های تزیین شده، مهرهای بازی و …به عنوان مواد فرهنگی یافت شده در این کاوش اشاره کرد.

در ادامه این برنامه، آرمان شیشه‌گر، محمد رحیم صراف، بهمن فیروزمندی و شاهرخ رزمجو همراه بود پیر فرانچسکو کالییری سرپرست ایتالیایی کاوش باستان شناسی شهر پارسه تخت جمشید تل آجری، با اشاره به مطالعات انجام شده در حوزه معماری تل آجری گفت: در ترانشه شماره ۸هدف، یافتن گوشه غربی ساختمان، در ترانشه شماره ۹ هدف، بررسی ساختمان از نظر وجود ورودی دیگر و در ترانشه ۱۰هدف شناخت منطقه مرکزی و کف بنا بود. با شروع کاوش ها در ترانشه  ۸یک حائل کوتاه از خشت پیدا شد که به عنوان یک پشتیبان برای دروازه ساخته شده بود. در ترانشه شماره ۹، ۲راهروساختمان آشکار شد که مشخص کرد این ساختمان ۲ ورودی داشته است و این امر را برای ما روشن ساخت که با یک دروازه مواجه هستیم. در گمانه ۱۰ با بررسی محیط درون محوطه پی بنا کشف شد. همچنین یک گور آسیب دیده به همراه تکه های سفال نیز کشف شد که هنور در دست مطالعه است.

کالییری تصریح کرد: در بررسی کف بنا این موضوع برای ما آشکار شد که سادگی کف نسبت به دیوارها که دارای نقش و نگار زیبا هستند نشان دهنده این است که کار ساخت این ساختمان به احتمال زیاد به پایان نرسیده بوده، البته احتمال دیگری نیز وجود دارد و آن به سرقت رفتن آجرهای کف بنا است.

وی در ادامه با بیان اینکه شواهد نظیر اجاق خوراک پزی نشان از یک دوره اقامت کوتاه مدت در اینجا دارد، به مقایسه پلان دروازه تل آجری با پلان دروازه ایشتار پرداخت.

کشف تعداد زیادی موتیف گیاهی و حیوانی در تل آجری

در ادامه این بخش از همایش باستان شناسی، علیرضا عسگری چاوردی به ویژگی های تزئینی تل آجری پرداخت و افزود :تعداد زیادی موتیف گیاهی و حیوانی از این منطقه به دست آمده که در تمدن جنوب غرب ایران و بین النهرین شناخته شده است.

وی از نقوش گل ۸پر، پای حیوانات، دهان شیر، گاو، پنچه های عقاب، مار و حیوانات اسطوره ای نظیر موشخوشو و … به عنوان طرح های موجود در آجرهای تل آجری دانست و با ارائه نمونه های بازسازی شده به توضیح پرداخت.

او با بیان اینکه پلان تل آجری کاملا شبیه پلان دروازه ایشتار است تصریح کرد :تل آجری یک کپی از دروازه ایشتار است که بنابر مطالعات انجام شده می توان قدمت آن را به سالهای ۵۳۹-۵۱۸ق.م یعنی سال‌های آغازین ساخت تخت گاه جمشید نسبت داد.

کشف مهر استوانه‌ای

مهدی کاظمی یکی از اعضای تیم کاوش باستان شناختی در تپه زردخانه اهر نیز که به نیابت از کمال الدین نیکنامی سرپرست گروه در این گردهمایی شرکت کرده بود گورستان‌های کلان سنگی را یکی از شاخصه های اصلی منطقه زردخانه اهراعلام کرد و گفت: مواد فرهنگی کشف شده دراین منطقه متعلق به عصر آهن یک است.

کاظمی با اشاره به کشف نمونه ای از پاشنه در، دراین منطقه تصریح کرد: این پاشنه بر یکجا نشینی در منطقه دلالت دارد.

وی همچنین سفال های نخودی و خاکستری یافته شده در این محوطه تاریخی را متعلق به هزاره دوم ق. م دانست.

احمد آزادی سرپرست کاوش نجات بخشی درمحدوده آبگیر سد کوهرنگ نیز دیگر سخنران این نشست بود که گفت : معیار برای کاوش های از این نوع میزان در خطر بودن محوطه ها در آبگیری سد است.

وی افزود : کاوش در سه ترانشه به دلیل کوچک بودن و نبود منابع مالی به نتایجی قابل توجهی نرسید امادر گمانه های دیگر به مواد فرهنگی نظیر سفال دست یافتیم که بر اساس مقایسه تطبیقی و یافته های محوطه متعلق به اواخر عصر مفرق و اوایل عصر آهن است.

یعقوب محمدی فر سرپرست کاوش در تپه ده بزان نیز دیگر سخنران این نشست بود که با تشریح فعالیت ها ی گروه در ۶ترانشه گفت :بقایای معماری، تنورهای دوره صفویه، ته ستون ها ی ایجاد شده بر بستر های سنگی، بقایای معماری خشتی، سازه خشتی، پایه ستون، سفالهای منقوش و … از مواد فرهنگی کشف شده در این تپه بود.