به هر سوی کشور عزیزمان ایران نگاه کنیم، بناهای تاریخی و مناظر زیبای آن خودنمایی می کنند. روستای قدیمی خرانق در ۸۵ کیلومتری شهر یزد نیز از این مجموعه مستثنا نیست.
روستای خرانق در شهرستان اردکان واقع شده و قدمت آن به ۴۵۰۰ سال پیش برمی گردد. این روستا دارای مکان های دیدنی زیادی می باشد که از جمله می توان به قدیمی ترین و بزرگترین قلعه های مسکونی استاد یزد اشاره کرد.
یکی از عواملی که باعث شده این روستا مورد توجه همه قرار گیرد، وجود معادن سنگ آهن چادرملو-اورانیم ساغند- باریت-روی وگرانیت و همچنین منطقه ی حفاظت شده ی دره انجیر با دارا بودن حیواناتی چون: کل ، بز ، میش، قوچ ، گربه وحشی ، سیاه گوش، یوز پلنگ و هوبره می باشد.
این روستا در منطقه کوهستانی استان یزد واقع شده و امروزه دارای دو بخش جدید و قدیم است که جمعیت روستا امروز در بخش جدید ساکن است. این روستای کوچک جمعیت زیادی ندارد و آمار ساکنین آن در حال حاضر تقریبا ۴۳۵ نفر است.
لازم به ذکر است که آب و هوای این روستا از یزد خیلی خنک تر می باشد.
این روستای قدیمی جاذبه های متنوعی دارد که در ادامه آن ها را معرفی خواهیم کرد:
قلعه خرانق:
قلعه خرانق مهمترین جاذبه این روستا تلقی می شود. یکی از عجایب قلعه کوچه های پیچ در پیچ و هولناک آن است که برای غافلگیر کردن دزدان وراهزنان مورد استفاده قرار می گرفته که یکی از این کوچه ها به کوچه ی گرگ معروف است.
این قلعه از آن مجموعههایی است که نشانههای مقاومت را برای حفظ موجودیت و اصالت برای استان یزد به ارمغان آورده است. این اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شماره ثبت ۱۱۵۰۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منارجنبان:
منارجنبان خرانق تنها منارجنبان تمام خشتی دنیا است. منارجنبان خرانق با نوع معماری خارقالعاده خود که با زور دست به حرکت در میآید، یکی از دیدنی ترین منارجنبان های دنیا است که روی آن هیچ کاشی کاری ای به چشم نمی خورد و پیکره آن تمام خشتی است. قدمت بنای اولیه این منارجنبان به ساسانیان میرسد.
کاروانسرا:
کاروانسرای خرانق داخل شهر واقع شده که یکی دیگر از بناهای تاریخی و دیدنی این روستا محسوب می شود. سالن های بزرگ و ایوان های زیاد این کاروانسرا نشان می دهد که روزگاری یکی از مکان های پر رفت و آمد برای مسافران بوده است. این اثر در تاریخ ۳ اسفند ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۲۳۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مشهدک:
در پشت کاروانسرا محلی به نام “قدمگاه” وجود دارد که به دلیل رد شدن نمازگزاران امام رضا (ع) از آنجا، این مکان را “مشهدک” نیز می گفتند. مشهدک که مقام نزول حضرت ثامن الائمّه علیّ بن موسی الرضاعلیه السلام است در کنار قبرستان خرانق قرار دارد و تنها از آن بقعه گلی کوچک و ویرانه ای که یک طاق گنبدی شکل دارد بر جای مانده است. مردم و اهالی این منطقه مشهدک را محل عبادت و نماز حضرت إمام علیّ بن موسی الرضاعلیه السلام می دانند، و به همین دلیل آن مکان را محترم و مقدّس می شمارند و گاهی قاریان در آن به قرائت قرآن می پردازند.
باباخادم:
بابا خادم بنابه نقلی محل دفن خادم امام رضا (ع) می باشد که در طی مسیر این امام بزرگوار مریض شد و در گذشت. این بنا به صورت گنبدی شکل ساخته شده است. این بنا در سال ۱۳۹۰ مورد بازسازی قرار گرفت.
پل آبراه:
این پل هیچ گاه برای عبور و مرور فرد یا احشام ساخته نشده است بلکه هدف از ساخت این پل تنها انتقال آب از یک ساحل به ساحل دیگر رودخانه کال میباشد. با توجه به سازه پل، شما با یک پایه سنگی ساروجی در امتداد پل روبرو میشوید که احتمال بند یا سیل شکن بودن پل را نیز میدهد. سازه آبی خرانق به روایت تاریخ در یک سیل ویرانگر، طاقهای دهانهها و نیز بخش عمدهای از سیل بند خود را ازدست داده و در ادوار بعد با افزودن یک سیستم انتقال آب جدید و کمی مهندسی تر از قبل به کار خود ادامه داده است.
حمام خرانق:
حمام تاریخی خرانق در کاروانسرا و در نزدیکی کشتزار و برای سهولت دستیابی به آب قنات در محلی گود واقع شده است. این حمام از سطح مجموعه قلعه پایین تر و از سطح متوسط خود روستا بالاتر است و بنابراین، فاضلاب آن را می توان به زمینهای اطراف قلعه هدایت کرد.
مسجد جامع و حسینیه خرانق:
این مسجد و حسینیه متصل به آن در وسط روستا قرار دارد و معماری منحصربهفردی دارد.
[Best_Wordpress_Gallery id=”22″ gal_title=”روستای خرانق”]