سفر به اولین سکونتگاه انسانی فلات ایران؛ شوشتر

فصل زمستان فرصت سفر کردن را از دوستداران سفر می گیرد، اما با اندکی جستجو برای یافتن مقصد مناسب زمستانی می توانید در ایران ۴ فصل مقاصدی رویایی بیابید و در زمستان هم از لذت سفر بی نصیب نمانید. شوشتر در استان خوزستان با یک اثر ثبت شده در میراث جهانی یونسکو و جاذبه های تاریخی و طبیعی متعدد و زندگی شبانه در شهر می تواند مقصدی با آب و هوای خوب برای این روزها باشد. شوشتر جز اولین سکونت گاه ها بشری در فلات ایران است. در ادامه به معرفی شهر شوستر و جاذبه های متعدد گردشگری آن خواهیم پرداخت. اگر قصد سفر به این شهر زیبا را داشتنید نقشه ی گردشگری این شهر را نیز در وبسایت سفرنامه (به آدرس arktourism.ir/?p=5999) برایتان تهیه کردیم. می توانید نقشه ی راهنمای این شهر را نیز دانلود کنید و همراه داشته باشید.

شوشتر از شهرهای استان خوزستان در جنوب غربی ایران است. این شهر در دامنه کوه‌های زاگرس قرار دارد. لقب این شهر از قدیم دارالمؤمنین (شهر مؤمنان) بوده است.

جمعیت آن ۱۹۱ هزار نفر است و پنجاه و هفتمین شهر از نظر جمعیت در ایران است و در استان خوزستان پس از کلانشهر اهواز و شهرهای دزفول و آبادان چهارمین شهر بزرگ استان از لحاظ جمعیت محسوب می‌شود. موقعیت شوشتر در استان خوزستان مرکز و متمایل به شمال است. از لحاظ طبیعی دامنه‌های پایانی کوههای زاگرس، مرز شرقی این شهرستان و رود دز مرز غربی این شهرستان را تشکیل می‌دهد. میانگین ارتفاع شهرستان شوشتر از سطح دریا ۱۵۰ متر و ارتفاع نقطه مرکزی شهر شوشتر از سطح دریا ۶۵ متر است. کوههای مشرف به شوشتر فدلک نام دارند که پایان چین خوردگیهای زاگرس در جلگه خوزستان هستند. فاصله شوشتر تا اهواز ۸۵ کیلومتر و تا تهران ۸۳۱ کیلومتر و تا خلیج فارس ۲۲۲ کیلومتر است.

شوشتر تا سال ۸۳ دارای بخش‌های مرکزی و گتوند بود. با تبدیل بخش گتوند به شهرستان گتوند، هم اکنون شهرستان شوشتر دارای بخش‌های مرکزی به مرکزیت شوشتر و شعیبیه، به مرکزیت گوریه‌است. شوشتر از اطراف با شهرستان‌های اهواز، دزفول، گتوند، هفتکل، مسجد سلیمان و شوش هم‌مرز می‌باشد. شهرهای همسایه ی شوشتر نیز غنی از جاذبه های گردشگری هستند، به یاد داشته باشید که به مهد تمدن ایران سفر می کنید پس هیچ فرصتی را برای بازدید از برترین جاذبه های تاریخی ایران از دست ندهید. در زیر لیستی از جاذبه های گردشگری شوشتر را برایتان تهیه کرده ایم.

سازه های آبی شوشتر

2(6)

سازه های آبی شوشتر مجموعه ای از شاهکارهای دوران ساسانیان است که شامل بند میزان، پل‌بند شادروان، قلعه سلاسل، نهرداریون، بندخاک، پل بند لشکر، نهر رقت، بند شراب‌دار، پند بند گرگر، محوطه آبشارهای، نهرگرگر، پل بند ماهی بازان، نهر گرگر، دو پل تک دهنه روی روی نهر داریون است.

مهندسین دوره ساسانی در ساختن این سازه ها از آب به عنوان محرک آسیاب های صنعتی بهره گرفته اند. روش هایی که مهندسین ایرانی برای ساختن این سازه ها به کار برده اند به گفته کارشناسان جهانی نادر و استثنایی است. این سازه ها آب رودخانه کارون را بین تمامی نقاط شهر شوشتر و شهرهای اطراف تقسیم می کرد. در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیاب ها، آبشارها، کانال ها و تونل های عظیم هدایت آب وجود دارد و در عین حال محل هایی برای استراحت و تفریح مردم. در سفرنامه مادام ژان دیولافوا باستان شناس نامدار فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگ ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است.

پیشینه ساخت آسیابها وتونلهای این محوطه به دوره هخامنشی باز می گردد. ساختمان آسیابهای موجود در محوطه قبل از سیل سال۱۳۴۲ اکثراً مربوط به دوره صفوی بوده که در اثر سیل ویران شده است. پی ساختمان آسیابهای مزبور مربوط به دوره ساسانی می باشد که در دوره قاجار مرمت و بازسازی شده است.

این محوطه در جنوب پل بند گرگر و خیابان شریعتی در حد فاصل بین بند گرگر تا بند برج عیار قرار دارد اختلاف ارتفاع سطح این محوطه با خیابان شریعتی در حدود ۲۰ متر می باشد.

راه ورود به این محوطه از طریق ساباط شیبداری از کنار بقعه سید محمد ماهرو می باشد سطح ساباط مذبور ۳ متر از سطح خیابان پائین تر می باشد. راه ورودی شمالی به محوطه آسیابها توسط دو دسته پلکان تأمین می شود. پلکان شرقی که معروف به پلکان شاهی است و پلکان دوم که در حال حاضر ورودی اصلی به شمار می رود در گذشته محل ورود احشام به این محوطه بوده است. در کنار این پلکان ایوان بلندی قراردارد که ظاهراً در گذشته برای استراحت آسیابانها ساخته شده است. این پلکان در انتها به محوطه غربی آسیابها وارد می شود.

مسجد جامع شوشتر

masjed-jame0

مسجد جامع شوشتر از بناهای تاریخی و اسلامی این شهر و استان خوزستان است. ساخت این مسجد در شهر باستانی شوشتر بعد از فتح مسلمانان و اسلام آوردن مردم، در سال ۲۵۴ قمری در زمان سیزدهمین خلیفه عباسی «المعتزبالله المتوکل» که در زمان امام حسن عسکری (ع) خلافت می‌کرد، آغاز شد. هرکدام از خلفای عباسی که در مسجد کارهایی را انجام داده است کتیبه ای از کار خود به یادگار گذاشته است. مسجد در گذشته دارای تعداد بیشتری کتیبه گچی و سنگی بوده اما در تعمیرات دهه ۴۰ و بعد از آن از بین رفته است. سمت شمال مسجد ۱۲ ردیف ستون و سمت جنوب آن ۸ ستون وجود دارد و بلندی آنها به ۵ متر می‌رسد. از مشاهده قوس طاق ها و ایوان رفیع و شبستان آن که به شیوه معماری دوره ساسانی ساخته شده است، قدمت بنا و تعلق آن به اوائل اسلام تا حدودی روشن می‌شود. مسجد دارای حیاط وسیع و ستون‌های قطور و بسیار محکمی می‌باشد به طوری که قطر هر ستون بیش از یک و نیم متر است و بنای آن بیشتر از سنگ و آجر است و دارای منبری قدیمی است که قدمت آن را ۷۰۰ سال نوشته‌اند. این بنای تاریخی در سال ۱۳۱۵ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره ۲۸۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و مالکیت آن در اختیار اداره اوقاف گذاشته شد.

پل و سد شادروان

sh_BRIDGE1

بند قیصر یا پل شادروان شوشتر این پل بند مربوط به دوران ساسانی است. پل شادروان شوشتر قدیمیترین پل جهان میباشد که دارای ۴۴ دهنه میباشد و حدود ۵۰درصد آن بازسازی شده است. به موجب روایات شرقی شاپور یکم شاهنشاه ساسانی پس از اسارت والریانوس امپراتور روم او را مجبور کرد که در ساختمان سد نزدیک به شوشتر کار کند. این سد ۱۵۰۰ قدم طول داشت و هنوز هم برای برگرداندن آب کارون به مزارع بکار می‌رود. احتمال قوی می رود که شاهنشاه ایران اسیران رومی را در ناحیه گندی شاپور و شوشتر مستقر کرده باشد. ایرانیان مهارت رومیان را در فنون بسیار اهمیت می‌دادند و بدون شک هم سد و پل بزرگ شوشتر عمل مهندسین رومی است. این پل-بند به همراه ۱۵ اثر تاریخی آبی دیگر شوشتر بصورت یکجا در نشست سالانه کمیته میراث جهانی یونسکو در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ (۵ تیرماه ۱۳۸۸) در شهر سویل اسپانیا، با احراز معیارهای ۱، ۲ و ۵ (مراجعه شود به شماره دوازدهم سفرنامه-معیارهای یونسکو برای ثبت آثار) با عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر به عنوان دهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسید. پل بند شادروان دارای ۴۴ دهانه بوده که در حال حاضر تعداد ۳۷ دهانه آن موجوداست. ظاهراً این پل در طول تاریخ چند بار به عمد تخریب شده‌است. فردوسی در شاهنامه خود ابیاتی را در وصف ساخت پل شادروان آورده‌است.

قلعه سلاسل

2(6)

قلعه سلاسل در استان خوزستان و در شمال‌غربی شهرستان شوشتر در کنار رودخانه شطیط قرار دارد. قدمت این قلعه بر طبق برخی روایات مربوط به دوره ساسانی می‌شود. ولی بر طبق گفته راولینسون این قلعه همان قلعه باستانی مربوط به دوران ساسانی نیست. قلعه سلاسل بارها و بارها بازسازی شده و ویرانی‌هایی که در حال حاضر به چشم می‌خورد مربوط به قلعه دوران قاجار است. هرچند که امروز تمام عمارت های این قلعه تخریب شده‌اند و جز اتاق های زیر زمینی، شوادانها و تونلهای داریون چیزی از آن نمانده‌است. متون تاریخی از وجود آن در زمان هخامنشیان حکایت می‌کنند و قلعه تا حدود ۵۰ سال پیش آباد بوده‌است. این قلعه بجز نقش دفاعی که از شهر شوشتر داشته‌است، مرکز کنترل نهر داریون و همچنین محل استقرار والی خوزستان می‌بوده. باوجود تخریب قسمت عمده این قلعه، بخش‌های باقیمانده چشمگیر و بسیار دیدنی هستند. مادام ژان دیولافوآ باستان شناس معروف اعزامی دولت فرانسه در سال ۱۸۸۱م در باره قلعه می‌گوید: «قلعه سلاسل اقامتگاه رسمی والی خوزستان است، و در روی کوهی که مانند فلات کوچکی است قرار دارد. در پای این کوه هم یکی از شعب کارون که شطیط نام دارد عبور می‌کند، و ساختمانها و استحکاماتی که از عهد ساسانیان باقی مانده‌اند آن را از طرف شهر قابل دفاع می‌سازند.»

جاذبه ها متعدد دیگری همچون مجموعه کاروانسراهای شوشتر، بازار سنتی، بازارهای محل، بند ها، پارک ها، مساجد تاریخی و زندگی شبانه در کنار روخانه میانی شهر با نمای زیبایی از پل کابلی(اولین پل کابلی خاور میانه) خاطرات زیبایی را از سفر به شهر مومنان ایران برای شما بر جای می گذارد. اگر اوقات فراغت به قدری است که امکان سفر به این شهر را به شما می دهد تعلل نکنید و بار و بنه ی سفر را ببندید و به جاده بزنید. ما را هم از خاطرات سفرتان بی نصیب نگذارید، arktourism.ir مفتخر است که خاطرات سفر شما را با همراهان سفرنامه به اشتراک بگذارد.

نادره مشهور

سلام، من نادره مشهور هستم، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی گردشگری از دانشگاه تبریز و مدیرعامل شرکت بینش فراگیر ارک سفر. به گردشگری، عکاسی و گرافیک علاقه مندم و در زمینه توسعه کسب و کارهای جدید نیز فعالیت دارم. فعالیت خود را در حوزه رسانه و گردشگری از سال 92 و از روزنامه ارک آغاز کردم. در ارک توریسم مقالاتی در حوزه جاذبه‌های گردشگری تاریخی تالیف میکنم. مدیر اجرایی پروژه یک دقیقه با تبریز هستم و ترجمه مقالات به زبان آلمانی و فرانسه را بر عهده دارم. به واسطه علاقه به برنامه نویسی و گرافیک بخشی از مسئولیت توسعه وب سایت ارک توریسم را نیز بر عهده گرفته ام. امیدوارم روزی ارک توریسم به مرجع اصلی اطلاعات گردشگری ایران و تبریز تبدیل شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.