تخریب محیط زیست و بهره برداری بیش از حد منابع کشور درسال ۱۳۳۵ منجر به تشکیل دستگاهی مستقل به نام کانون شکار ایران، با هدف حفظ نسل شکار و نظارت بر اجرای مقررات مربوط به آن شد.درسال ۱۳۴۶ در پی تصویب قانون شکار و صید، سازمان شکاربانی و نظارت بر صید جایگزین کانون فوق شد. بر اساس قانون اخیر، سازمان شکاربانی و نظارت بر صید،مرکب از وزیران کشاورزی، دارایی، جنگ و شش نفر از اشخاص با صلاحیت بود. بر اساس ماده شش قانون فوق، وظایف سازمان شکاربانی و نظارت بر صید از محدوده نظارت و اجرای مقررات ناظر بر شکار فراتر رفته و امور تحقیقاتی و مطالعاتی مربوط به حیات وحش کشور، تکثیر و پرورش حیوانات وحشی و حفاظت از زیستگاه آنها و تعیین مناطقی به عنوان پارک وحش و موزه های جانورشناسی را نیز در برگرفت.
درسال ۱۳۵۰ نام سازمان شکاربانی و نظارت بر صید به سازمان حفاظت محیط زیست و نام شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید به “شورای عالی حفاظت محیط زیست” تبدیل شد و امور زیست محیطی ازجمله پیشگیری از اقدام های زیانبار برای تعادل و تناسب محیط زیست نیز به اختیارات قبل آن افزوده شد.
درسال ۱۳۵۳ پس از برپایی کنفرانس جهانی محیط زیست در استکهلم و با تصویب قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست در بیست و یک ماده، این سازمان از اختیارات قانونی تازه ای برخوردار شد و از نظر تشکیلاتی نیز تا اندازه ای از ابعاد و کیفیت سازگار با ضرورت های برنامه های رشد و توسعه برخوردار شد.
اهداف و وظایف
مهم ترین اهداف سازمان به ترتیب اهمیت عبارتند از:
- تحقق اصل پنجاه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به منظور حفاظت از محیط زیست و تضمین بهره مندی درست و مستمر از محیط زیست و همسو با توسعه پایدار.
- پیش گیری و ممانعت از تخریب و آلودگی محیط زیست
- حفاظت از تنوع زیستی کشور
وظایف اساسی
- مطالعه عوامل مخرب و آلاینده های مختلف محیط زیست
- به کارگیری فناوری های سازگار با محیط زیست و ارائه دستورالعمل های زیست محیطی برای مکان یابی محل استقرار واحدهای صنعتی بزرگ، کشاورزی و سکونت گاه های انسانی
- شناسایی و تعیین زیستگاه های بحرانی باارزش زیست بومی بالا
- گسترش همکاری های منطقه ای و بیین المللی در زمینه محیط زیست
- تهیه و تدوین ضوابط و استانداردهای زیست محیطی برای مدیریت و بهره برداری از منابع آب، خاک، هوا، مدیریت، پسماندها و زباله های شهری، روستایی، صنعتی و کشاورزی، کنترل دخالت در اکوسیستم ها برحسب ظرفیت های طبیعی آنها
- گسترش آگاهی زیست محیطی
- جمع آوری، نگهداری و نمایش گونه های گیاهی و جانوری از طریق ایجاد موزه ها و نمایشگاه های مختلف
- اعمال نظارت و دخالت قانونی برای پیشگیری و منع ورود آلاینده ها به منابع زیست محیطی
