هر مناسبت و مراسمی که در بطن یک فرهنگ اصیل وجود دارد، با آداب و رسوم خاصی برگزار می‌شود. از مراسم خواستگاری و ازدواج گرفته تا مراسم تدوین و سوگواری، با سنت‌هایی عجین شده که هر کدام مختص همان فرهنگ است و از یک کشور به کشور دیگر و حتی از شهری به شهر دیگر متفاوت است. آداب و رسوم تولد نوزاد نیز در هر شهری با تاریخ و تمدن اصیل، با سنت‌های منحصر به فردی همراه است. شهر تبریز نیز از این قاعده مستثنی نبوده و از آداب و رسوم ویژه‌ای برای تولد نوزاد برخوردار است.

از وقتی که خبر بارداری خانم قطعی می‌شود، مراقبت از خانم باردار نیز آغاز می‌شود. مثلا از رفتن زن باردار به قبرستان خودداری می‌کنند چون معتقدند که اگر او چشمش به مرده یا جسد بیافتد، چشم بچه شور خواهد بود. در طول دوران بارداری اطرافیان همواره دست پر به دیدن زن باردار می‌روند و غذاها و خوراکی‌های متنوعی برای او می‌برند و معتقدند که اگر زن باردار از دست کسی غذایی بخورد و برایش خوشایند باشد، بچه از لحاظ ویژگی‌های ظاهری یا اخلاقی شبیه او خواهد بود.

از همان روزهای اولیه بارداری، خرید وسایل نوزاد آغاز می‌شود. در تبریز، خرید سیسمونی به عهده خانواده دختر است. البته خانواده شوهر نیز هدایایی برای نوزاد تهیه می‌کنند اما خرید تمامی لباس‌ها، سرویس خواب، لوازم بهداشتی، کالسکه و اسباب بازی به عهده خانواده دختر است. با اینکه خرید سیسمونی از ماه‌های اولیه شروع می‌شود اما تا مشخص شدن جنسیت نوزاد نمی‌توان بیشتر وسایل را خریداری کرد. در خصوص تشخیص جنسیت نوزاد نیز باورهای مختلفی وجود دارد. برای مثال، اگر شکم مادر تیز باشد، پسردار می‌شود. اگر شکمش پهن باشد، دختردار می‌شود. یک روش دیگر نیز نمک پاشیدن روی سر زن باردار است، بدون اینکه خودش متوجه اینکار شود. اگر بعد از پاشیدن نمک دستش را سمت موهایش ببرد، بچه دختر است و اگر سمت بینی خود ببرد بچه پسر است. برخی از افراد معتقدند که این روش‌ها خرافه‌ای بیش نیست اما برای بسیاری از افراد راهی برای تشخیص قبل از سونوگرافی است.

بعد از اینکه جنسیت نوزاد از طریق سونوگرافی مشخص شد، نوبت به جشن تعیین جنسیت نوزاد می‌رسد. این مراسم اخیرا در تبریز و بیشتر شهرهای ایران برگزار می‌شود. در این مراسم، همه جا به رنگ آبی و صورتی تزئین می‌شود. رنگ داخل کیکی که تهیه شده، نشان دهنده جنسیت نوزاد است و پدر و مادر با بریدن کیک جنسیت نوزاد را اعلام می‌کنند و یا داخل بادکنکی را با کاغذهای رنگی پر می‌کنند و هنگام ترکیدن بادکنک با رنگ کاغذ‌ها جنسیت نوزاد را مشخص می‌کنند.

تا زمان به دنیا آمدن نوزاد، سیسمونی خریداری و در اتاق کودک چیده می‌شود. بعد از تولد نوزاد نزدیکان و اطرافیان با گل و شیرینی در بیمارستان به دیدن نوزاد و مادرش می‌روند. یکی از مراسم‌هایی که پس از تولد نوزاد در تبریز برگزار می‌شود، مراسم نام گذاری است. در این مراسم اطرافیان در خانه جمع می‌شوند، یک نفر از بزرگان فامیل به گوش راست نوزاد اذان و به گوش چپش اقامه می‌خواند. سپس نام انتخاب شده را در گوشش می‌گوید. بعد از آن نوزاد را به نفر سمت راست خود داده و این کار تکرار می‌شود تا مجددا به دست نفر اول برسد و به هنگام دست به دست دادن این شعر را می‌خوانند: “آل اوشاغی، وئر اوشاغی، ساخلا بو اوشاغی”، (یعنی بچه را بگیر، بچه را بده، خدایا این بچه را حفظ کن).

در تبریز پس از به دنیا آمدن نوزاد، بند ناف او را در مکان مشخصی دفن می‌کنند و معتقدند که در هر جایی آن را دفن کنند نوزاد پس از بزرگ شدن به آن مکان وابسته روحی خواهد شد. برای مثال اگر در خانه دفن شود، فرزند به خانه و خانواده وابسته خواهد بود، اگر در محیط مدرسه یا دانشگاه دفن شود، به درس و تحصیل علاقمند خواهد بود.

بعد از تولد نوزاد، تا ده روز اطرافیان به دیدن نوزاد و مادرش می‌روند و هدیه‌ای با خود می‌برند. در برخی از خانواده‌ها رسم بر این است که تا ده روز همه به دیدن نوزاد می‌روند و در برخی از خانواده‌ها بعد از ده روز جشنی گرفته می‌شود و همه هدیه خود را در این جشن به مادر نوزاد تقدیم می‌کنند. در این جشن مادر نیز برای مهمانان گیفت نوزاد می‌دهد که معمولا به شکل پستونک، کالسکه یا نوزاد است.

آش دندونی تبریز یا به زبان ترکی “دیشلیق” به نشانه شادی پس از رشد اولین دندان کودک پخته می‌شود. گاه برای آن جشن دندونی برگزار می‌شود و در این جشن برای مهمانان آش دندونی سرو می‌شود. اما گاهی نیز جشنی برگزار نمی‌شود و آش پخته شده در ظرف‌هایی به اطرافیان و آشنایان نزدیک پخش می‌شود و هر کس هنگام برگرداندن ظرف آش، هدیه‌ای نیز برای کودک همراه ظرف می‌فرستند.

این بود خلاصه‌ای از آداب و رسوم تولد نوزاد در تبریز. اگر آداب و رسوم خاصی در فامیل و خانواده شما نیز وجود دارد، مخاطبان ارک توریسم را با آن رسم آشنا کنید.