شهر تبریز در کنار لقب پرافتخار شهر اولین‌ها به شهر موزه‌ها نیز شهرت دارد. موزه آذربایجان دومین موزه ایران در مرکز شهر تبریز قرار دارد، اما در سال ۱۳۲۸ موزه‌ای در دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز در ملک اجاره‌ای این دانشکده در خیابان ارتش تاسیس شد. این موزه با موضوع باستانشناسی و مردم شناسی آغاز به کار کرد و میتوان آن را دومین موزه ایران نیز در نظر گرفت. اشیای موزه اشیای کشف شده در کاوش‌های باستان شناسی، اهدایی سازمان میراث فرهنگی و خیرین فرهنگی بوده است.
بخش باستان شناسی موزه شامل اشیا مربوط به دوره پیش از تاریخ، ایران باستان و ادوار تاریخی اسلامی است و بخشی از موزه به مهر و سکه اختصاص دارد. بخش مردم شناسی موزه نیز اشیای مختلفی برگرفته از فرهنگ مردمان ایران زمین شامل جنگ افزارهای قدیمی، بافته‌ها و فرش، قطعات خط و کتب خطی، چاپ سنگی و اسناد را در بر می‌گیرد. غنی‌ترین بخش موزه نیز اشیای مربوط به دوره صفوی است که شامل چینی‌های منتقل شده از چینی خانه مقبره شیخ صفی الدین اردبیل به این موزه میباشد.
این موزه پس از پیروزی انقلاب و تفکیک دانشکده ادبیات و علوم انسانی مدتی نیمه تعطیل بود و پس از رایزنی‌های متعدد به سالنی در کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز منتقل شد و با عنوان موزه تاریخ و فرهنگ دانشگاه تبریز مجددا بازگشایی شد. در حال حاضر موزه توسط موسسه تاریخ و فرهنگ ایران در دانشگاه تبریز اداره می‌شود و دارای سالن‌های متعدد است. همچنین ویترین های موزه در بازگشایی مجدد بازسازی و نوسازی شده و شکل منسجم تری را به موزه بخشیده است. در صورت علاقه‌مندی به بازدید از این موزه می‌توانید با هماهنگی موسسه تاریخ و فرهنگ ایران واقع در دانشگاه تبریز، از این موزه بازدید کنید.
در حال حاضر دو موزه دیگر نیز با نام‌های موزه شهدای ۲۷ دی و موزه تاریخ طبیعی در دانشگاه تبریز مشغول فعالیت هستند.
