شَعربافی یا شربافی یکی از صنایع دستی ایران است که در قرون اولیه اسلامی، جولائی و بعدها شعربافی نامیده شد. شعربافی از جمله هنرها و صنایعی است که حدود ۳۵۰ سال پیش، به وسیله دستگاهی انجام می شد و در هر کوی و برزن، مردم به این کار مشغول بودند.
به موی انسان یا حیوان «شَعر» گفته می‌شود، و در اصطلاح بافندگی، شَعر نوعی پارچه است که با مو یا ابریشم و با «دستگاه بافندگی چهاروردی» بافته می‌شود. نقشهٔ خاصی برای بافت شَعر وجود ندارد و به دو شیوه ساده و میله‌ای (راه‌راه) بافته می‌شود. شعر ساده را بیشتر به رنگ‌های بنفش، زرشکی، مشکی، زرد، بادنجانی، سبز، گلی برای لباس زنان و شعر میله‌ای را به شکل سیاه و سفید به عرض ۲ متر و طول ۱٫۵ متر برای لباس مردان می‌بافند. رسم است که نام بافنده با نشان طلایی در سر و ته پارچه درج شود.
لازم به ذکر است که در گذشته، (تا حدود ۵۰ سال پیش) بافندگی با دستگاه شعربافی، بسیار دشوار بوده و تنها از عهده جوانان بر می‌آمده‌است. اما یکی از شعربافان قهار آن دوره به نام حاج حبیب اله خاتم قطعه‌ای را به این دستگاه اضافه می‌کند که کار با آن را بسیار ساده تر می‌نماید. این قطعه چک(با فتحه حرف چ) نام دارد و ساختار ساده‌ای دارد. ایشان هم اکنون در قید حیات بوده و ۹۰ سال سن دارند.
شعربافی کاری صرفا مردانه بود و کارگاه های شعربافی بیشتر در زیرزمین های نسبتا تاریک و نمور بود هر بافنده زبر دست می‌تواند در طول یک روز، یک الی ۲ متر پارچه بافته شود.
شعربافی در عصر سلجوقی به موازات ترقی عظیمی که در همه صنایع پدید آمد، به حداکثر رونق و ترقی بی سابقه ای رسید.
بافتن شعر پشمی در یزد و اصفهان و شعر ابریشمی در کاشان رواج داشت که اکنون در معرض فراموشی و نابودی است. تقریبا یک‌سوم مردم کاشان در سال‌های نه‌چندان دور، شعرباف بوده‌اند.
شعربافی یا ابریشم بافی در کاشان از زمان رشیدالدین فضل الله شروع شد. زمانی که او یک سری صنایع را در ربع رشیدی، احیا کرد،یک سیستم بازرگانی راه اندازی کرد که سال ها بعد از دوره سلجوقی و ایلخانی به (طراز) معروف شد.
شعربافی بعد از قالی‌بافی رایج‌ترین حرفه در کاشان بوده است و هنوز کارگاه‌هایی در محله های قدیمی باقی مانده که پیرمردها در آن ها پشت دستگاه‌های شعربافی تارها را می‌بافند. مواد اولیه این دستگاه‌ها، ابریشم طبیعی است که نوسان قیمت ابریشم در طول سال به کم و زیاد شدن تعداد دستگاه ها کمک می‌کند.
پارچه های شعربافی که در خود شهر و کارگاه های خصوصی تولید می شود، بیشتر به مناطق غرب و کردنشین کشور فرستاده می شود، مصرف‌کننده فعلی این پارچه‌ها کردهای ایران و عراق هستند که به عنوان سربند یا کمربند از آن استفاده می‌کنند. پارچه ها ابعاد مختلفی دارد به عنوان مثال کارهای معروف به:
– ذرع حدودا ۲ متر به صورت مربع
– چارک ۱۷۵ سانتیمتر به صورت مربع
– ذرع و نیم ۵/۱ متر به صورت مربع
این صنعت در برخی شهرهای استان خراسان، به ویژه در شهرستان های مشهد، سبزوار، گناباد و تربت حیدریه، به صورت خانگی و کارگاهی دیده می شود.
