مصدر سیتی، پروژه شهری زیست پایدار است که هم اینک در خارج از ابوظبی در امارات متحده عربی در حال ساخت می باشد.
این شهر قرار است کلان شهری بدون آلاینده کربنی باشد و در مقایسه با دیگر شهرهای هم اندازه خود، به طور قابل توجهی مصرف مقدار آب آن کاهش یابد.
تصور کنید جایی که بدون هیچ هزینه ای برای محیط زیست، بر چالش زندگی در شرایط اقلیمی سخت فائق آمده است.
جایی که همه مزایا برای زندگی در قرن ۲۱ را دارد اما عاری از اضطراب های موجود در شهرهای قدیمی قرن ۲۰ است.
شهری که می تواند تا قرن ۲۲ دوام آورد و مدلی باشد برای زندگی زیست پایدار.
شهر مصدر به عنوان پایدارترین شهر جهان که ساخت آن از سال ۲۰۰۷ در پایتخت امارات متحده عربی آغاز شده به زودی به الگویی برای توسعه پایدار شهرهای جهان مبدل خواهد شد. با گسترش ایده توسعه پایدار در بخش‌های مختلف معماران و شهرسازان نیز به دنبال طرح‌های نوینی بوده و هستند که از آن طریق بتوانند در مسیر توسعه پایدار شهرها و سکونتگاه‌های شهری گام بردارند. توسعه پایدار شهری به معنای فراهم آوردن شرایطی است که شهرنشینان امروز و فردا بتوانند درون آن در کمال آرامش و امنیت زندگی کنند و ضمن تندرستی، از رفاهی نسبی بهره‌مند گردند.امارات متحده عربی از جمله کشورهایی است که با سرلوحه قرار دادن توسعه پایدار و اختصاص منابع مالی عظیم سعی در حرکت دراین مسیر داشته است. در این بین می‌توان به طرح پروژه ای کاملا متفاوت با نام «شهر مصدر» به عنوان نمونه ای از این تلاش‌ها و یکی از مهمترین دستاورد‌های معماری و شهرسازی نوین نام برد. شهر مصدر که توسط معمار مشهور انگلیسی نورمن فاسترطراحی شده است، اولین شهر پاکیزه دنیاست که کاملا سازگار با محیط زیست بوده و به نام «شهر پایدار، بدون کربن، بدون آلودگی» نامیده شده است.
این شهر سبز در یکی از سخت ترین محیط زیست های طبیعی در جهان، یعنی در بیابان ساخته شده است. در اوج تابستان، دمای هوا در وسط روز به ۲۴ درجه سانتی گراد می رسد، اما وقتی بادهای خشک بیابانی را نیز بر این شرایط اضافه کنیم، احساس می کنیم که دمای هوا ۶۰ درجه است.
مصدر سیتی، نمونه ای از زندگی زیست آگاهانه در محیط زیست بدون کربن، و شهری بسیار ایده آل در سطح جهان است زیرا تمیز، زیست سازگار، هماهنگ و زیباست.
مصدر سیتی/ مدینه مصدر قرار است تا سال ۲۰۲۰ با هزینه ۱۸ الی ۲۲ میلیارد دلار ۵۰ هزار نفر سکنه داشته باشد و پذیرای ۱۵ هزار کسب‌وکار مرتبط با انرژی‌های سبز از سراسر دنیا باشد.
شهر ۶ کیلومترمربعی را سلطان احمد الجبار هدایت و راهبری می‌کند و چیزی شبیه شهر علم تسوکوبای ژاپن خواهد شد. نکته مهم اینکه تمام انرژی‌های بکار رفته در شهر مصدر از انرژی‌های تجدید پذیر و خورشیدی بوده و سیستم حمل‌ونقل رباتیک پشتوانه آن خواهد بود.
این شهر به ۴ بخش تقسیم می‌شود:
بخش مسکونی دارای خانه‌ها و آپارتمان‌های مدرن و راحت است.
بخش تجاری دفاتر دارای فن‌آوری پیشرفته، مراکز خرید فعال، رستوران و بازار است.
بخش مرکز تحقیق و توسعه، جایی برای شرکت‌ها و سازمان‌هایی که در زمینه فن‌آوری پاک و انرژی‌های زیست پایدار کار می‌کنند.
بخش چهارم، جایی برای مؤسسه علم و فن‌آوری مصدر که دانشجویان و اساتیدی از سراسر جهان را به گرد خود می‌آورد.
مصدر سیتی در جهتی ساخته شده که وزش بادهای داغ در روز به حداقل برسد. در اطراف شهر هم دیواری کشیده شده تا از ساکنان در برابر بادهای شدید و داغ و سر و صدای اطراف محافظت شود. در شهر مصدر دو معماری سنتی عربی و مدرن آمیخته شده‌اند تا بیشترین جذابیت برای گردشگر خارجی فراهم آید. خیابان‌های مصدر باریک‌اند تا باد در آن جریان یافته و هوایی خوشایند در شهر ایجاد شود.
برج‌های بادی ” مصدر سیتی ” بادهای خنک اطراف را گرفته و وارد ساختمان‌ها می‌کنند. در ساختمان‌ها لایه حفاظتی ضخیمی علیه گرما در نظر گرفته شده است. پنجره‌ها به شیشه‌هایی مجهزند که کمترین گرما را عبور می‌دهند. خانه‌ها انرژی خود را انرژی خورشیدی تأمین می‌کنند و در آنها با بهره‌گیری از دستگاه‌های دارای فناوری پیشرفته تلاش شده تا هدررفت انرژی به کمترین میزان ممکن برسد. در ساختمان‌های مصدر سیتی از بالاترین استانداردهای مربوط به ذخیره آب استفاده شده است. حدود ۸۰ درصد از آب مصرفی بازیافت می‌شود و آب زاید نیز بعد از پاکسازی صرف اهدافی نظیر آبیاری خواهد شد. قوانین بازیافت زباله سرسختانه خواهد بود و سیستم حمل و نقل عمومی، شامل راه آهن نوری، اتوبوس‌ها و خودروهای برقی نیز بسیار فعال عمل می‌کند. کار ساخت و ساز در شهر مصدر با قوت هر چه تمام به پیش می‌رود. ساخت دومین بخش مؤسسه مصدر به تازگی به پایان رسیده است. شرکت زیمنس مرکز جدید خود را در شهر باز می‌کند. ساختمان این مرکز باید در استفاده پربازده از انرژی نمونه‌ای نادر در سطح جهان باشد.
مصدر سیتی تعدادی گزینه حمل و نقل عمومی نیز دارد و همچنین مسیرهایی تمیز، ایمن و پر سایه که راه رفتن در سراسر منطقه را تسهیل می کند.
علاوه بر راه آهن سبک، اتوبوس ها و ماشین های برقی نیز در شهر هستند تا مردم را در مسیرها جابجا کنند. استفاده از وسیله شخصی در این شهر، به شدت محدود است.
مرحله اول این شهر که تاکنون ساخته شده، یک سیستم شخصی عبور فوری (پی آر تی) در زیر زمین دارد. این سیستم ها یک بخش خصوصی باتری دار دارند و بدون راننده مسافران را بین ایستگاه ها جابیجا می کند. این وسایل نقلیه کاملاً خودکار هستند و با یک سیستم کامپیوتر مرکزی اداره می شوند. این بخش ها وقتی منتظر مسافر هستند، به طور خودکار شارژ می شوند. سیستم های پی آر تی هم مزایای سیستم های حمل و نقل خصوصی مثل دسترسی بر اساس نیاز و خصوصی بودن را دارا هستند و به خاطر عدم وجود مشکلاتی نظیر ترافیک یا محل پارک از راحتی های وسایل نقلیه ی عمومی نیز برخوردار هستند. همچنین راه حلی بدون آلاینده برای حمل و نقل هستند که به شهر کمک می کند تا به اهداف زیست پایدارش برسد.
اگرچه این شهر هنوز تکمیل نشده است، جوایز و تقدیرات زیادی را از آن خود کرده است. از جمله جایزه “شهر یا منطقه زیست پایدار سال” در مراسم جهانی اهدای جوایز تجدید پذیر ارنست و یانگ در سال ۲۰۰۷ بودند و همچنین مؤسسه مصدر در سال ۲۰۱۱ به خاطر معماری عالی، برنده جایزه بین المللی مؤسسه سلطنتی معماران بریتانیا شد.
در حال حاضر زندگی در مصدر سیتی، در صلح پایدار در جریان است. ساکنین، دانشگاهیان و دانشجویان به کار مشغول اند. کارخانه توان خورشیدی شهر برای ساخت و ساز جاده ها و ساختمان ها، انرژی لازم را تولید می کند. این شهر اماده می شود تا گروه جدید مردم را در خود جای دهد که به زودی به زندگی خانواده هایی که در خیابان های آرام و زیبا راه می روند و مشتریانی که از بازارهای شلوغ لذت می برند، شوری تازه می بخشند
