عمارت خشتی قاجاری پیر آباد در شهرستان اسکو، بخش ایلخچی، شهر ایلخچی، در میان باغ پیر آباد واقع شده است. این باغ که به عنوان یکی از باغ های ایرانی زنده معرفی شده است. عمارت پیرآباد از دیرباز مکانی برای تجمع و گردهمایی مردم بوده که اهالی ایلخچی و روستاهای اطراف در اعیاد و مراسم و آئینی محلی بوده است و سوای اهمیت تاریخی و معماری اش از لحاظ آیینی و مذهبی در منطقه مورد توجه می باشد.
این عمارت در زمان قاجاریه به دست ابوالفتح آقا در باغ پیرآباد بنا شدکه شامل دو قسمت حوض خانه و بخش مسکونی می باشد. بخش مسکونی بنا شامل یک انباری، آشپزخانه و دالان ورودی در طبقه همکف و یک اتاق نشیمن و پیش ورودی آن نیز در طبقه اول می شود.
قنات آب موجود در عمارت پیرآباد از دیگر بخش های این بنا و حوض سنگی هشت ضلعی این عمارت بسیار زیبا و دارای آب همیشه روانی است که از قنات باغ منشعب می گردد. حوض خانه آن علاوه بر حوض، سه فضای نشیمن در اطراف آن را نیز شامل می شود.
چهار درخت قدیمی موجود در این باغ حدود ۱۲۵ سال پیش از روسیه به عمارت پیرآباد آورده شده است و از زیبایی های منحصر به فرد این مجموعه می باشند.
نجف قلی آقا پس از پدرش باغ و عمارت را توسعه داد تا جایی که این بنا با وجود سپری شدن سالهای زیادی از زمان احداث آن هنوز هم پابرجاست. البته آن باغ که قابل استفاده برای همه اهالی ایلخچی بود ، بعد از نجف قلی آقا در تملک خانواده آن بزرگوار به سرپرستی دامادشان جناب دکتر رضا طهماسب ویرانی (پیرنیا) ملقب به شمس الاطبا (پزشک مخصوص محمد حسن میرزا ولیعهد احمد سلطان قاجار که مدتی رئیس بیمارستان ژاندارمری و رئیس بخش بیمارستان هلال احمر و لشگریه تبریز بودند) بود که پس از کوچ اجباری دکتر پیرنیا به تبریز بدلایل متعدد و رحلت ایشان بخشی از زمین آن باغ در قسمت شمال غربی توسط فرزند شان نجفقلی پیرنیا برای احداث دبیرستان علامه طباطبائی ایلخچی اهدا گردید . عمارت تاریخی پیر آباد که می توان آن را تنها اثر تاریخی با معماری منحصر به فرد شهر ایلخچی معرفی کرد در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۹۲۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شهرداری ابلخچی پس از تملک این بنا اقدام به مرمت و بازسازی جهت ارائه خدمات گردشگری دراین عمارت کرده است.
ممنونم از سایت مفید و اطلاعات کاملتون.موفق باشید