شاید کمتر کسی از وجود یک سایت باستانی و میراث خاورمیانه در دل کوه های استان آذربایجان شرقی اطلاعی داشته باشد. روستایی که از نظر زمین شناسی در امتداد کندوان بوده و با حفره ها و اتاق هایی که در دل کوه های خود جای داده، همه بازدیدکنندگان را به دوران پیش از میلاد برمی گرداند. احتمالا مشتاق شدید که نام این روستای تاریخی را بدانید، نام این سایت کمتر شناخته شده، “چراغیل” می باشد.
چراغیل یکی از روستاهای آذرشهر در استان آذربایجان شرقی است که از شمال شرقی به کوه بوستان، از جنوب به دره یوشانه و از جنوب شرقی به کوه سویوخ بلاغ محدود شده است.
با سفر به روستای چراغیل و گشت و گذار در کوچه پس کوچه های آن می توانید سه دوره تاریخی را در چهره خانه های آن مشاهده کنید. خانه های موجود در دل کوه به هزاره قبل از میلاد تعلق دارند که کاملا سنگی بوده و به طور طبیعی تشکیل یافته اند. گفتنی است که مسیر دسترسی این خانه ها در گذشته مخفی بوده اند و در حال حاضر نیز مسیری برای دسترسی به این حفره ها وجود ندارد. در کنار همین کوه خانه های ابزارسازی وجود دارند که از خشت بوده و قدمت آن ها به دوره بعد از میلاد می رسد. در طرفی دیگر خانه های بتنی جدید در حال ساخت و ساز می باشند. بنابراین با کمی دقت می توان به بسیاری از حقایق و رازهای موجود در این روستا پی برد.
با گذر از خانه ها، در ابتدای کوه مسجدی را خواهید دید که سنگی بوده و مکان مذهبی و دینی این روستا به شمار می آید. نکته جالب اینجاست که این مسجد سنگی بدون هیچ گونه مصالح و ابزاری ساخته شده است. درب ورودی و محل نورگیر مسجد نیز با کنده کاری صخره های سخت ایجاد شده است. درون مسجد یک فضای بسیار گرم و معنوی دارد که دو ستون بزرگ سنگی به قطر دو متر و ارتفاع دو و نیم متر، به همراه چیدمان سنتی شما را به گذشته خواهد برد. در این مسجد همچنین چایخانه کوچکی وجود دارد و در انتهای این مکان، فضایی به عرض دو متر و طول هشت متر به عنوان شبستان ایجاد شده است. پس اگر قصد سفر به این روستا را داشته باشید حتما نماز خواندن در این مسجد تاریخی را تجربه کنید. به گفته ساکنان روستای چراغیل، مردم این روستا و گردشگران منطقه علاقه و اعتقاد خاصی به عبادت در این مسجد دارند.
پس از عبادت و بازدید از مسجد، نوبت به منظره بی نظیر این روستا می رسد که کمتر جایی می توان چنین طبیعت بکر و دلنشینی را مشاهده کرد. رودخانه خروشان به همراه درختان سربه فلک کشیده، هر بیننده ای را محسور می کند.
روستای چراغیل در فصل بهار و تابستان معتدل و در زمستان پربرف و بسیار سرد است. با اینکه فصل بهار و تابستان بهترین زمان برای سفر به این روستا محسوب می شود اما پیشنهاد می کنیم چشم انداز پاییزی آن را نیز از دست ندهید.
کوه های اطراف روستا به ویژه در بهار و تابستان پوشیده از انواع گیاهان دارویی همچون آویشن، توکلیجه، شیرین بیان، مرزه ی کوهی، جوزان و گون و گل های رنگارنگ خودرو می شود.
پس از کمی پیاده روی، به کنار رودخانه خواهید رسید و با عبور از روی آن و بالا رفتن از کوه به مسجد سنگی دیگری را در دل کوه خواهید دید که این مسجد نیز همانند مسجد قبلی بوده ولی دور تا دور آن یک فضای تونل مانندی دارد که جلوه خاصی به مکان می دهد.
این مساجد از نظر زمین شناسی نیز اهمیت زیادی دارند. لازم به ذکر است که سنگ های موجود در این منطقه از آتشفشان بوده است. گاهی در مواردی هم فعالیت انفجاری کوه های آتش فشان سبب می شود که گدازه‌ها به صورت ذراتی به ریزی ذرات خاکستر به هوا پرتاب شوند. ذرات جامد پرتاب شده ممکن است به صورت لایه‌ای در محیط های رسوبی ته‌نشین شوند و سنگ هایی را بسازند که ذرات آن‌ها آذرین، ولی ته نشینی آن‌ها شبیه به سنگ های رسوبی باشد. بافت این گونه سنگ ها را آذرآواری یا پیروکلاسیک می گویند.
اگر اندازه‌ی مواد پرتابی از دهانه‌ی آتش فشان بزرگ باشد پس از ته نشینی به یکدیگر جوش می خورند و سنگ های یکپارچه را می سازند که به آن ها آذرآواری یا آگلومرا می گویند. لازم به ذکر است که سنگ های موجود در این منطقه آگلومرا می باشد.
علاوه بر موارد ذکر شده، در این منطقه آثار خطوط میخی، شیرها و قوچ های سنگی وجود داشته که تخریب شده اند.
در این روستا همچنین قبرستانی وجود دارد که می توانید در ادامه بازدید به آن جا نیز سری بزنید.
عمده فعالیت های اقتصادی مردم روستای چراغیل زراعت و دامداری است و محصولات زراعی در این روستا شامل گندم، جو، نخود و سیب زمینی است. به دلیل وجود خاک مرغوب و آب کافی باغداری نیز رونق دارد. گردو، بادام، آلو و آلبالو در زمره مهمترین محصولات درختی این روستا به شمار می آیند.
پرورش زنبور عسل و تولید عسل نیز یکی دیگر از فعالیت های اقتصادی مردم روستای چراغیل است. دامداری یکی دیگر از فعالیت های عمده مردم این روستا است و انواع محصولات لبنی نیز فرآوری می شود.
از مهمترین صنایع دستی روستای چراغیل می توان انواع قالی و جوراب پشمی را نام برد. سوغات این روستا نیز خشکبار به خصوص گردو و آلوی خشک و جوراب پشمی است.
مسیر دسترسی:
روستای چراغیل در ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی آذرشهر قرار دارد که از طریق این شهر می توانید به این روستا بروید. در ادامه می توانید نقشه مسیر دسترسی به این روستا را از تبریز مشاهده کنید.
عکس از اسماء بهتاش
