«هر سازمان یک وظیفه دارد، وظیفه شهرداری دادن مجوز برای ساخت بناهای جدید است و وظیفه‌ی میراث فرهنگی نیز حفاظت از آثار تاریخی و تعیین حریم آن‌هاست.»
به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، ساخت پارکینگ در بافت تاریخی یزد پس از تخریب بناهای تاریخی در این محدوده، از چند سال پیش به مرور و به صورت مستمر در حال انجام است و هیچ نهادی به صورت رسمی و قانونی جلوی این کار را نمی‌گیرد.
از سوی دیگر برخی از دوستداران میراث فرهنگی یزد مقصر این تخریب‌ها را شهرداری یزد می‌دانند که با صدور مجوزهای تخریب باعث از بین رفتن تدریجی بافت قدیمی دومین شهر تاریخی جهان شده است، اما یک کارشناس میراث فرهنگی نظر دیگری در این زمینه دارد و معتقد است که مقصر در این زمینه بیش از شهرداری، میراث فرهنگی است.
محمد سپنجی، کارشناس دفتر حفظ و احیای معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا گفت: وقتی تعیین حریم بناهای تاریخی به درستی توسط میراث فرهنگی انجام نمی‌شود، خود عاملی برای تخریب این بناهاست و شهرداری به راحتی به خود اجازه می‌دهد که هر مجوزی را صادر کند، چون بسیاری از بناهای شهر تاریخی یزد هنوز تعیین حریم نشده‌اند.
وی که سال ۱۳۹۲ پژوهشی گسترده درباره‌ی همه‌ی بناهای ثبت شده در فهرست آثار ملی در کل کشور انجام داده و درصد همه‌ی اطلاعات به دست آمده را به صورت جزء به جزء بررسی کرده است، آمار به دست آمده از میزان ثبت و تعیین حریم این آثار را ارائه کرد.
او با بیان اینکه ۱۲٫۸۶ بنای تاریخی در سراسر کشور تعیین حریم شده‌اند، گفت: در استان یزد از ۱۵۵۵ اثر پیشنهادی، ۱۴۷۶ بنا در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدند که اگر از این تعداد ۱۸۹ اثر یعنی معادل ۱۲٫۸۶ درصد آثار که همان میزان کلی تعیین حریم بناهای تاریخی کشور است را تعیین حریم کرده بودند، می‌توانستیم استان یزد را در مجموعه بناهای تعیین حریم شده به درجه بالاتری از دیگر بناها در استان‌های کشور برسانیم.
وی ادامه داد: این در حالی است که این استان در مجموعه ۴۵ سال گذشته فقط ۲۳ اثر را تعیین حریم کرده است. از همه جالب‌تر اینکه تعیین حریم در استان یزد برای نخستین‌بار برای بنای «امامزاده عبدالله (ع)» در سال ۱۳۴۹ انجام شده است، هر چند همه‌ی این بناها در دوران گذشته و تا قبل از سال ۸۴ تعیین حریم شده‌اند.
«سپنجی» با تاکید بر اینکه براساس یک مصوبه تعیین حریم بناهای تاریخی هر استان از سال ۸۴ به عهده معاونت میراث فرهنگی آن استان واگذار شد، تاکید کرد: از ۲۳ بنای تعیین حریم شده، ۱۲ بنا توسط معاونت حفظ و احیا قبل از انقلاب اسلامی و ۱۱ بنای دیگر نیز توسط دفتر فنی از سال ۷۵ تا ۸۴ تعیین حریم شده‌اند، این در حالی است که از سال ۸۴ به این طرف هیچ بنای تاریخی توسط مسئولان میراث فرهنگی استان یزد تعیین حریم نشده‌اند.
او با تأکید بر اینکه حریم بافت تاریخی با حریم اثر تاریخی متفاوت است به همین دلیل ضوابط و قوانین آن نیز با یکدیگر تفاوت دارد، بیان کرد: در مجموعه استان یزد از سال ۷۵ تاکنون عملکرد در حوزه بناهای تاریخی صفر بوده است به همین دلیل می‌توان گفت که ما اجازه داده‌ایم تا شهرداری یزد مجوز تخریب بناهای تاریخی را حتی برای ساخت پارکینگ صادر کند.
وی با بیان اینکه استان یزد از نظر ثبت آثار تاریخی در رتبه اول تا سوم قرار دارد، گفت: این در حالی است که متأسفانه این استان از نظر تعیین حریم در کشور رتبه ۳۱ را دارد. به همین دلیل معتقدم که می‌توان گفت اگر در استان یزد تخریبی انجام می‌شود مقصر شهرداری نیست بلکه میراث فرهنگی است که تعیین حریم بناهای تاریخی را انجام نمی‌دهد.
این کارشناس حوزه‌ی میراث فرهنگی ادامه داد: با وجود صحبت‌هایی که از سوی دوستداران میراث فرهنگی مبنی بر مقصر دانستن شهرداری‌ها برای تخریب بناهای تاریخی مطرح می‌شود، می‌توان به این نکته نیز فکر کرد که شهرداری در هر منطقه تا چه زمانی باید منتظر بماند تا این آثار توسط سازمان متولی‌شان تعیین حریم شوند یا حتی اجازه‌ی تخریب آن‌ها صادر شوند.
سپنجی اظهار کرد: زمانی که میراث فرهنگی یک بنای تاریخی را تعیین حریم نمی‌کند، شاید پس از مدتی این فکر به ذهن شهرداری برسد که باید ضوابط خاص از نظر ارتفاع و تعریض معابر در این محدوده‌ها تعریف شود، بنابراین اقدام به صدور مجوز برای تخریب بناهای تاریخی می‌کند.
منبع:ایسنا