کاروانسرای سنگی به ترکی (داش کاروانسراسی) در جاده کمربندی زنجان-میانه روبروی ایستگاه قطار زنجان واقع شده است. قدمت این کاروانسرا به دوره صفویه باز می‌گردد و هم اکنون به عنوان رستوران سنتی مورد استفاده است. پلان این کاروانسرا به سبک چهار ایوانی است، حجره‌های آن در یک طبقه قرار گرفته‌اند و سقف‌‌ها از نوع قوسی هستند. استفاده از سنگ به عنوان مصالح اصلی در ساخت کاروانسرا باعث شده است که این بنا با عنوان کاروانسرای سنگی و در زبان محاوره ای داش کاروانسرا معروف شود. این بنا از لحاظ این که تنها بنای باقی مانده از کاروانسراهای زنجان است دارای اهمیت فراوانی است.
پهناوری سرزمین و دوری شهرها و آبادی های ایران از همدیگر و کشورهای همسایه، ایرانیان را ناچار کرده که در طول تاریخ راه های امن و مرتب بسازند و منزل به منزل و آبادی به آبادی محل هایی برای اتراق و استراحت در میانه ی راه تدارک ببینند. کاروانسراها ربات های بزرگ و جامعی هستند که در هر منزل پذیرای کاروانیان بودند چه در شهر چه در بیرون شهر. کاروانسرا علاوه بر اتاق و ایوان دارای بارانداز و طویله و انبار است و اتاق هایی که برای مهمانان مهم کاروان گرفته تا مهتران و ستوربانان تدارک دیده شده است. حیاط و حوض اب نیز جزو معماری کاروانسرا به حساب می آمده است، کاروانسراها به لحاظ قرارگیری و موقعیت محل به ۳ دسته ی درون شهری برون شهری و کنار شهری تقسیم و به لحاظ معماری به کاروانسرای مدور چندضلعی و ۲ ایوانی و ۴ ایوانی شناخته می شوند. احداث بنای ۴ ایوانی با حیاط مرکزی سابقه ای طولانی در معماری ایران دارد که نمونه ی این نقشه را می توان در کاخ های اشکانی و عاشوری دید. در ادوار اسلامی از پلان ۴ ایوانی برای بنیاد بناهای مذهبی و غیر مذهبی سود جسته اند که کاروانسراها یکی از این نمونه هاست.
قدیمی ترین بنای شهر زنجان بنایی موسوم به کاروانسرا سنگی است. این کاروانسرا در منتهی الیه جنوب شرقی خواستگاه اولیه ی شهر و مشرف به حصار تاریخی زنجان و در زمان شاه عباس دوم با بهره گیری از سرچشمه ی هنر معماران و استادان خبره ی زنجان احداث شده است.
این بنای تاریخی در مسیرجاده ابریشم ساخته شده و یکی از ۹۹۹ کاروانسرای ساخته شده در دوران صفوی است. اگر چه در وضعیت فعلی قسمت اعظمی از بنا از بین رفته ولی بخشی از حیاط و شتر خانه هنوز باقی است سازمان میراث فرهنگی با تملک عرصه و اعیانی این بنا کاروانسرای عهد عباسی را احیا کرده است. این بنا با تغییر کاریری هم اکنون به عنوان سفره خانه ی سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. حجره های کاروانسرا در یک طبقه قرار داشته و سنگ به عنوان مصالح اصلی در ساخت این بنا استفاده شده است به همین دلیل به آن کاروانسرای سنگی می گویند. این بنا تنها کاروانسرای به جا مانده در شهر زنجان است و بر بستری کوهپایه ای قرار گرفته است. مصالح به کار رفته در قسمت پایین دیوارها سنگ لاشه و قلوه سنگ به همراه ملات ساروج و آجر و با ملات گچ و خاک در دیوارهاست.
حفرهای حجره ها و قسمت های شترخان و انبارها با سیستم خاصی پوشیده شده اند. قرارگیری آجرها به شکل مورب به منظور تأمین سطوح منحنی است. پوشش ایوانها و قسمت های بارانداز شترخانها از نوع طاق رومی با قوس های تیز و پوشش طویل می باشند که با خشت و ملات گچ بنا شده اند. به منظور تامین نور فضاهای داخلی در رأس سقف ها نورگیرهایی تعبیه شده که فرم مربعی دارند. معماری و طراحی بنا آنچنان است که حس تحسین بیننده را پس از قرن ها بر می انگیزد حسی از غرور و حیرت از این همه هنرنمایی معماران و طراحان گذشته ی این سرزمین.
این کاروانسرا که از نوع کاروان‌سراهایی برون شهری است در قرن ۱۱ قمری به دستور شاه عباس صفوی خارج از بافت قدیم شهرستان زنجان شاخته شد.
کاروانسرای سنگی قدیمی‌ترین اثر تاریخی بر جای مانده در شهر زنجان است و در خیابان خیام، رو به روی راه‌آهن این شهرستان قرار دارد
کاروانسرای سنگی که بعدها تغییر کاربری داد و به عنوان سفره‌خانه سنتی مورد استفاده قرار گرفت ،در سال ۱۳۷۷ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۲۱۲۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
