کوه اورست (نام نپالی ساگارمات، به معنی سر آسمان، و نام تبتی کومولانگما) بلندترین کوه کره زمین است که در صدر قلل هفتگانه جهان قرار دارد. این کوه در رشته کوههای هیمالیا در مرز منطقه ساگارماتای نپال و تبت در کشور چین قرار گرفتهاست.
ارتفاع قله اورست از سطح دریا ۸۸۴۸ متر است. ارتفاع ۸٬۸۴۸ متر برای اولین بار توسط یک پروژه نقشهکشی هندی در سال ۱۹۵۵ در فاصلهای نزدیکتر به کوه و با استفاده از تئودولیتها تهیه و تعیین گشت. سپس این مقدار متعاقبا توسط اندازهگیری یک تیم چینی در سال ۱۹۷۵ تأیید شد. در هر دو پروژه، ارتفاع کلاهک برفی نیز علاوه بر بلندترین نقطه صخرهای اندازهگیری شده بود. در مه ۱۹۹۹، هیئتی اعزامی به رهبری بردفورد واشبورن، یک واحد جی پی اس را بر روی سطح بستر صخرهای قرار دادند که این محاسبه ارتفاع ۸٬۸۵۰ متر به علاوهٔ ۱ متر سطح کلاهک برفی نشان داد. با این حال هیچ یک از این مقادیر توسط دولت نپال به رسمیت شناخته نشده و این مورد بارها در جایگاههای مختلف ذکر شدهاست.
در سال ۲۰۱۰، چین و نپال پس از سالها اختلاف برسر ارتفاع اورست، نهایتا توافق کردند که کوه اورست رسما ۸۸۴۸ متر است.
قله اورست توجه بسیاری از کوهنوردان در تمام ردهها را جلب کردهاست. از کوهنوردان حرفهای و مجرب تا کوهنوردان مبتدی که مایل به پرداخت مبالغ قابل توجهی هستند تا توسط کوهنوردان حرفهای راهنمایی شوند و صعودی کامل و موفقیتآمیز را رقم بزنند. با وجودی که مسیر استاندارد صعود این کوه، حاکی از عدم احتیاج به تجهیزات و حربههای حرفهای و دشوار است، عوامل خطر آفرین طبیعی از قبیل بیماری ارتفاع، بادهای شدید و آب و هوای نامطلوب نیز وجود دارند.
مسیرهای صعود:
کوه اورست دارای دو مسیر اصلی صعود است که یکی در دامنه جنوبی در نپال و دیگری در دامنه شمالی در تبت قرار دارد. همچنین تعداد زیادی مسیرهای فرعی که استفاده کمتری از آن ها میشود. در بین این دو مسیر، مسیر جنوبی آسانتر بوده و بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. این مسیر همچنین، مسیر صعود ادموند هیلاری و تنزینگ نورگای (اولین صعود موفق به قله در سال ۱۹۵۳) است. همچنین این مسیر، اولین مسیر از بین پانزده مسیری بود که تا سال ۱۹۹۶ برای صعود به قله شناخته شده بودند.
لازم به ذکر است که محمد اوراز، عظیم قیچی ساز، مهدی عمیدی و پروانه کاظمی از ایران این قله را صعود کردند.
بهترین زمان برای صعود به قله اورست:
بیشتر اعزامها قبل و در طول ماه میوقبل از فصل تابستان و بادهای موسمی انجام میگیرد. هنگامی که فصل بادهای موسمی رفتهرفته فرا رسد، تغییرات به وجود آمده، از سرعت تندباد که به سمت شمال میوزد میکاهد. صعودهایی که بعضا در فصول بعد از بادهای موسمی و در سپتامبر و اکتبر، هنگامی که تندبادها مجددا به سمت شمال شروع به وزش میکنند، سختتر خواهند بود. چرا که برفهای باقیمانده از ابرها و بادهای موسمی و همچنین تودههای هوایی با پایداری کمتر، آخرین توان خود را در این ناحیه تخلیه میکنند.
اولین صعود بدون استفاده از کپسول اکسیژن:
در ۸ مه ۱۹۷۸، رینولد مسنر (ایتالیا) و پیتر هابلر (اتریش) اولین صعود بدون استفاده از کپسول اکسیژن را از طریق مسیر جنوبی رقم زدند. در ۲۰ اوت ۱۹۸۰، مسنر برای اولین بار در تاریخ، به تنهایی قله اورست را بدون استفاده از کپسول اکسیژن و هرگونه پشتیبانی از مسیر سختتر شمالی فتح نمود. او سه روز متوالی پس از شروع حرکتش از کمپ خود در ارتفاع ۶٬۵۰۰ متری زمان برای رسیدن به قله وقت صرف کرد.
فرود بالگرد:
در ۱۴ مه ۲۰۰۵، خلبان فرانسوی، دیدیر دلساله، یک فروند بالگرد Eurocopter AS ۳۵۰ B۳ را بر فراز قله اورست فرود آورد و پس از حدود ۴ دقیقه مجدداً پرواز کرد. بر همین اساس، دلساله رکورد فرود و پرواز در بلندترین ارتفاع را نصیب خود کرد.
تا به حال ۱۵ ایرانی اورست را صعود کرده اند.