اقتصاد سبز، اقتصادی است که در سایه زندگی انسان‌های پیشرفته و عدالت اجتماعی پدید می‌آید در حالیکه در آن خطرها و آسیب‌های زیست‌محیطی در کمترین میزان ممکن است. اقتصاد سبز به اقتصادی گفته می شود که کیفیت بالاتری از زندگی را در چهارچوب محدودیت های زیست بوم سیاره زمین در اختیار همگان قرار می دهد. ارتقا رفاه و سلامتی جامعه انسانی و همچنین کاهش خطرات زیست محیطی از قابلیت های اقتصاد سبز است.

مفهوم اقتصاد سبز چندین سال است که در محافل عملی، اقتصادی و سیاسی دنیا معرفی شده و مورد بحث قرار گرفته است. به گفته کارل برکارت، اقتصاد سبز باید از انرژی تجدیدپذیر، معماری سبز، ترابری سبز، مدیریت آب، مدیریت پسماند و مدیریت زمین برخوردار باشد.

از سال ۱۳۸۹ تاکنون سه موضوع اقتصاد سبز، حاکمیت بین المللی محیط زیست و تنوع زیستی در دستور کار برنامه محیط زیست سازمان ملل قرار گرفته است. با توجه به اینکه گردشگری نیز صنعتی گره خورده با اقتصاد و محیط زیست است، باید نگاه سبزی به صنعت گردشگری لحاظ شده و اقتصاد سبز مکمل صنعت گردشگری باشد. کارآفرینان بین المللی صنعت گردشگری مانند دیگر صنایع روز دنیا نیز نگاهی سبز به این حوزه دارند.

در نگاه نوین به گردشگری، توسعه این صنعت نه تنها منافاتی با حفاظت از محیط زیست ندارد بلکه رشد یا ارتقای کیفیت در این صنعت می تواند به سود محیط زیست ارزیابی شود. به عبارت دیگر اقتصاد مبتنی بر ارزش های زیست بومی علاوه بر کاهش هزینه ها، باعث بهبود کیفیت در فرآیند درجه بندی ملی این صنعت از منظر توسعه پایدار و افزایش ضریب نفوذ در بازارهای جهانی خواهد شد.

توسعه زیرساخت های گردشگری، اقامتی و پذیرایی با رویکرد اقتصاد سبز، انحصارزدایی، اصلاح مقررات کم فایده ولی پر هزینه، رفع موانع غیراقتصادی و اعتماد به بخش خصوصی برای ترویج، توسعه و نظارت، اخلاق مداری و رعایت حقوق محیط زیستی در گردشگری بر پایه اقتصاد زیست بومی می تواند موفقیت این صنعت را تضمین کند.

در این رویکرد بهتر است که اقدامات اولیه به صورت کوتاه مدت و میان مدت انجام گیرد تا سختی کار و مشکلات ناشی از کمبود کارشناسی در این زمینه به حداقل برسد. در این راستا باید کارگروه های فنی تشکیل شوند تا با تشخیص نقاط ضعف کشور توصیه هایی را برای رفع کاستی ها ارائه کنند. لذا لازم است که در این بخش دستگاه های حاکمیتی و نظارتی با تشکل های مرتبط تعامل داشته و ظرفیت سازی و بازتعریف معیارهای گردشگری با رویکردهای روزآمد را هدف کار خود قرار دهند.

نویسنده: فاطمه دولتی