قلعه هولاکوخان یکی از قلعه های تاریخی و قدیمی آذربایجان است که به دوره ساسانیان – سده های میانه دوران پس از اسلام تعلق دارد. این قلعه تاریخی در بلندی های روستای آق گنبد در اسکله منتهی بین اورمیه و تبریز قرار گرفته است.
قلعه هولاکوخان از لحاظ استحکام، موقعیت و استقرار به قلعه های بابک، قهقهه و جوشون شباهت دارد. به عبارت دیگر دسترسی به آن آسان نبوده و سه طرف آن را پرتگاه های مخوف فراگرفته است. با این حال دفاع از قلعه توسط قلعه‌بانان به آسانی امکان پذیر و میسر بوده است.
موقعیت دقیق قلعه هولاکوخان، شهرستان اسکو، بخش ایلخچی، دهستان جزیره، ۲ کیلومتری جنوب روستای آق گنبد است. برای دسترسی به این قلعه باید از ایلخچی به طرف سرای سمت چپ پیچیده و به روستای آق گنبد رفت. سپس در ابتدای روستا سمت راست یک راه خاکی وجود دارد که بعد از پیمودن چند دقیق در طول مسیر یک تابلو در سمت راست جاده خواهید دید که صعود به قلعه را نشان می دهد.
دسترسی به قلعه از جاده داخل روستا نیز میسر است اما باید به یاد داشته باشید که این مسیر ماشین رو نیست.
در مسیر قلعه آب انبارهای زیادی وجود دارد که در دل کوه به طرز عجیبی ساخته شده اند. در اطراف آب انبارها جوی های آبی وجود دارد که این جوی ها در هنگام بارندگی، آب را به داخل این آب انبارها هدایت کرده و باعث می شود آب در فصول مختلف سال وجود داشته باشد.
دیدن قلعه هلاکوخان در فصل بهار لذتی غیر قابل توصیف دارد زیرا وجود گل های لاله در طول مسیر صعود به قلعه زیبایی آن را دو چندان می کند.
قلعه هولاکوخان در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۲۵۹۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
