آیا می دانید عجیب ترین قبرستان ایران در کجا قرار دارد؟ آیا می خواهید اولین قبرستان مسلمانان را از نزدیک ببینید؟ اگر پاسخ شما مثبت است، باید به شرقی ترین نقطه استان مازندران و شهر گلوگاه سفر کنید تا بتوانید عجیب ترین قبرستان ایران را ببینید. قبرستانی که با سنگ های عمودی خاکستری و حکاکی های عجیب و غریب این سنگ ها، عنوان اولین قبرستان مسلمانان ایران را با خود گرفته است.
بقعه و گورستان تاریخی سفیدچاه گلوگاه یکی از مناطق گردشگری مازندران به حساب می آید. این قبرستان درامتداد پارک جنگلی توسکا چشمه قرار دارد که بعد از طی مسافتی حدود ۲۰ کیلومتر به آنجا می‌رسید.
بنا بر روایت‌ها، در روستای سفیدچاه رسم بوده است که سنگ قبر مردگان بر اساس شغل افراد حکاکی می شد، اما بعد از مرگ آخرین بازمانده سنگ‌تراشان و حکاکان مصیب‌محله، عمر حکاکی روی سنگ‌ها هم به پایان رسیده و درگذشتگان جدید روستا، با سنگ‌های امروزی دفن می‌شوند.
قدمت این قبرستان عجیب ۱۲۰۰ سال بوده و ضریح چوبی امامزاده که با گنبد نقره‌گونش در دل این دره‌ی زیبا می‌درخشد، بنا بر نوشته‌ی کنده‌کاری شده‌اش ۸۴۰ سال قدمت دارد.
لازم به ذکر است که از شخصیت‌های محلی مهم که در این گورستان تاریخی به خاک سپرده شده عبارتند از؛ ملک حسن بن خوان زاده عزالدین بن انزالی، ملک شمس ابن ملک حسن میرشاه، محمد بن حسن میرشاه، قربان بن حسین بن میرشاه، شمس الدین بن خواج میرشاه از سادات مرعشی که حاکمان سده هشتم تا یازدهم بخشی از مازندران بودند و فرزندان و نوادگان میرشاه بن میرعبدالکریم از شخصیت های سیاسی، اجتماعی مهم محلی بودند.
از خاندان روزافزونی و میرعمادی نیز حاکمان و بزرگان بسیاری به خاک سپرده شده‌اند. هم اکنون در مرکز روستای سفید چاه، مرقد سه امامزاده از فرزندان امام موسی کاظم (ع) وجود دارد.
سنگ قبرها در هر منطقه و کشوری تحت تاثیر معماری و فرهنگ آن منطقه و کشور است. مثلا سنگ قبرهای اسپانیا و افریقا دارای قوس های هلالی نعل اسبی است که خاص معماری این مناطق است. در جهان اسلام نیز سنگ قبرها دارای اشکال متنوعی است که نمایانگر معماری هر منطقه است. در گورستان سفید چاه سنگ مزارها محرابی و صندوقی هستند که هر دو شکل در ایران دارای پیشینه معماری اند. طرح محراب که اصلا طرحی متعلق به دوران «میترایسم» است، پس از اسلام، از سده چهارم هجری قمری به بعد بر سنگ مزارها حکاکی شد.
در این قبرستان، سنگ مزارهای صندوقی نیز وجود دارند. قدیمی ترین سنگ قبر صندوقی به تاریخ ۸۹۶ ه.ق تعلق دارد.
نقوش هندسی حکاکی شده روی سنگ قبرها عبارتند از دایره، مربع و مثلث. این تصاویر هندسی نشان دهنده عناصر مهمی چون زندگی و رستاخیز پس از مرگ است. دایره در اساطیر، عرفان و ادبیات شرق پیش از هر چیز نقطه ای است گسترش یافته، سمبولیسم و تفسیر نمادین کمال، یکپارچگی و نبود هر نوع تمایز و ناهمگونی و دایره، علاوه بر مفهوم ضمنی «ازل»، نمادی از خلاقیت یا خلق هستی نیز هست. همین طور مفهوم ابدیت را در خود داراست.
