برج پیزا (به ایتالیایی: Torre pendente di Pisa) یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری جهان است که در شهر پیزا در ایتالیا قرار دارد. این برج تنها برج کج جهان نیست، ولی از مشهورترین آن ها در کل جهان می‌باشد. ارتفاع برج پیزا ۵۶٫۷۰ متر و وزن آن ۱۴۵۰۰ تن است.

ساخت برج پیزا در دوره رنسانس در ۹ آگوست ۱۱۷۳ آغاز شد. گفته می‌شود در آن دوره، ثروتمندان ایتالیا و طبقه اشراف برای رقابت با یکدیگر مشهورترین هنرمندان و معماران را مأمور ساختن شاهکارهای معماری می‌کردند.

در قرن دوازدهم، اهالی شهر پیزا تصمیم گرفتند کلیسای آن ها برجی داشته باشد که برج سینت مارک را تحت تاثیر قرار دهد. پس از آن که پایه‌های بنا حفر شد، معماری کار آزموده به نام دیوتیسالوی که مسئول ساختمان این برج بود، نخستین سنگ آن را بنا نهاد. اما چند سال پس از شروع ساخت آن، هنگامی که تنها سه طبقه پایینی آن به پایان رسیده بود و پیش از آنکه ارتفاع برج به ۱۲ متر برسد، این برج خمیدگی خودش به سمت جنوب‌شرقی را نشان داده بود. پس از آن ساخت این برج به مدت ۱۰۰ سال متوقف شد.

در سال ۱۲۳۴ از معمار دیگری به نام بونانّو پیزانو خواسته شد تا ساختمان برج را تمام کند. او چهارمین سقف بنا را به پایان رساند و آن را نیمه تمام گذاشت و چهار طبقه بعدی آن با همان تمایل به خمیدگی به پایان رسید. سپس معمار دیگری رشته کار را به دست گرفت و طبقات پنجم و ششم را تمام کرد، اما پایه اصلی همچنان منحرف می‌شد.

تقریبا صد سال بعد، معماری به نام جووانی پیزانو ساختمان آخرین بالکن را به پایان رساند و ناقوس های برج را در نزدیک مرکز ثقل نصب کرد.

برج پیزا با زاویه ۶٫۳ درجه نسبت به زوایه قائم توانسته قدرت جرمی خود را در مقابل نیروی گرانشی مرکزی حفظ کند. در صورتی که معماران می‌توانستند این نوع حالت را حفظ کنند، این برج با توجه به نوع زمینی که بر روی آن قرار داشت می‌توانست تا زاویه ۶٫۸ درجه نیز کج شود اما به دلیل نصب شدن یک لوستر تمام فلزی ۱٫۲ تنی این موضوع تا حد زیادی تحت‌الشعاع قرار گرفت و حال بسیاری از معماران در این فکر هستند که بازوهای مقاومتی بر روی آن برای حفظ قدرت نگاهدارنده آن تعبیه نمایند.

بدین ترتیب در سال ۱۳۵۰، یعنی پس از ۱۷۶ سال، ساختمان برج به ارتفاع ۵۶٫۷۰ متر با تعداد ۷ زنگ در بالای آن به وزن بیش ۲۹ تن، پایان یافت. از آن زمان تا کنون و در مدت ۷٫۵ قرن مدام به انحراف این برج افزوده شده و در حال حاضر ۲/۴ متر از خط اصلی خود انحراف پیدا کرده‌است.

برج پیزا ۵۵ متر بلندی و هفت ناقوس داشت، که به علت خطر ریزش آن، ناقوس‌های آن به صدا در نمی‌آمدند. در آن ۳۰۰ پله نصب شده‌است و ضخامت پی‌های برج در حدود ۵ متر است که روی ماسه، کار گذاشته شده‌اند. عده‌ای معتقد هستند همین امر سبب کج شدن برج شده‌است. کارشناسان می‌گویند علت اصلی انحراف برج مربوط به خاک زیربنای آن است که دارای ساختمان اسفنجی می‌باشد. این منطقه از شن و خاک و رس آبرفتی حاوی ۶۰ درصد آب تشکیل شده و در حقیقت بنای برج روی یک زمین باتلاقی ساخته شده‌است.

انفجار بیش از یک هزار بمب در جنگ جهانی دوم در این شهر و وقوع حدود ۱۰۰ زلزله خفیف و شدید در این منطقه، نتوانسته‌است برج کج را به زمین بیندازد و این برج هنوز هم به خمیدگی خود ادامه می‌دهد. کل انحراف برج ۲/۴ متر است که ۳۰ سانتیمتر این کجی، مربوط به ۱۰۰ سال اخیر است.

برج پیزا به نشان اصلی شهر پیزا تبدیل شد و سال ۱۹۸۷ نیز توسط یونسکو به میراث فرهنگی پیوست.

از ۷ ژانویه ۱۹۹۰ بازدید از این برج توسط گردشگران ممنوع شد. چون خطر ریزش آن افزایش پیدا کرده بود. پس از ۱۲ سال و کمی راست‌سازی برج از ۱۵ دسامبر ۲۰۰۱، دیدار از این برج توسط بازدیدکنندگان آزاد شد.