جوک کاری یکی از هنرهای قدیمی شیرازی است که قدمت آن به دوران قاجار برمی گردد. اما متاسفانه این هنر اصیل در حال فراموشی است، کسانی هستند که حتی نام آن را تاکنون نشنیده اند.
جوک کاری از هنرهای وابسته به چوب است که روش کار آن شبیه خاتم می باشد. این هنر از ایجاد نقوش هندسی با استفاده از دو تا سه رنگ چوب و کنار هم قرار گرفتن این نقوش با قطعات کوچک با مقطع های مختلف مثلث، مستطیل و لوزی به وجود می آید. تفاوت جوک با خاتم این است که جوک نه تنها در روکاری به کار گرفته می شود بلکه هم به صورت جازنی و هم به عنوان یک عضو اصلی از یک شیء خاص مثلا به عنوان کلاف اصلی چهارچوب استفاده می شود و چوب تنها مواد مورد استفاده در این هنر است.
در جوک کاری علاوه بر چوب نارنج، گردو، عناب و چنار، از چسب، نخ و مواد محافظ پوشاننده مانند پلی استر استفاده می شود. در گذشته مواد محافظ مورد استفاده روغن جلا بوده است.
ساخت جوک از سه مرحله تشکیل شده است. مرحله اول بریدن چوب ها به شکل مثلث است. سپس چوب های مثلثی را به شکل شش و هشت پر در می آورند و می برند. مرحله آخر نیز چسباندن آن ها بر روی زیرکار چوبی است که معمولا چوب جنگل می باشد.
طرح های جوک از تنوع بسیار زیادی برخوردار است؛ هر طرحی را که بتوان با نقوش هندسی ایجاد کرد، می‌توان در این هنر به کار گرفت.
کاربرد جوک در تزئین در، مبلمان، دور جعبه ها و قاب های منبت، خاتم کاری و معرق کاری است.
خاستگاه این هنر شیراز است و امروزه تنها در دو کارگاه این شهر که به وسیله استاد کاظم جوریزی و شاگرد وی اداره می شود، می توان نشانه هایی از این هنر زیبا دید.
جوک کاری به دلیل نبود بازار عرضه و نداشتن مکانی برای آموزش هنرجویان جوان، در حال فراموشی است. این هنر نمی تواند درآمدزا باشد زیرا علاوه بر ناشناخته بودن آن، نبود کارگاه های آموزشی و ساخت آن نیز باعث کم شدن خریداران جوک شده است. همچنین در شیراز بازاری برای عرضه جوک وجود ندارد تا گردشگران را با آن آشنا سازد.
جوک کاری از ارزش فرهنگی و هنری بالایی برخوردار است، خوشبختانه این هنر اصیل امروزه توسط هیئت های عزاداری٬ مساجد٬ اداره اوقاف و امور خیریه برای ساخت درب مقابر امامزادگان٬ طبق های نفیس عزاداری و غیره از هنر جوک استفاده می شود.
