زلزله مهیبی که روز شنبه ۵ اردیبهشت در نپال به وقوع پیوست، علاوه بر آثار فاجعه بار و هزاران کشته ای که بر جای گذاشته است، باعث نابودی تعداد زیادی از میراث فرهنگی نپال شده است که بیشتر آن ها جزو میراث فرهنگی جهانی به شمار می رفتند.
مرکز این زمین لرزه، حدود ۸۰ کیلومتری کاتماندو و شدت این زمین‌لرزه نیز ۸ / ۷ ریشتر اعلام شد. از آنجایی که این زلزله در اعماق نه چندان زیاد روی داده، خسارات زیادی به بار آورده است. نپال که ۲۸ میلیون نفر جمعیت دارد، یکی از فقیرترین کشورهای جنوب آسیا به شمار می‌رود و اقتصاد آن نیز تقریبا به‌طور کامل به صنعت گردشگری وابسته است.
در ادامه این مطلب به برخی از این آثار و بناها اشاره می کنیم که هر کدام از میراث فرهنگی نپال محسوب می شوند. با خواندن این مطلب خواهید دید که این زمین لرزه چه ضربه سنگینی به میراث فرهنگی و آثار معنوی این کشور زده است.
دره‌ی کاتماندو:
دره‌ی کاتماندو واقع در در دامنه‌ی رشته‌کوه‌های هیمالیا، هفت اثر تاریخی از میراث فرهنگی جهانی یونسکو را در خود جای داده است. این آثار در فاصله‌ای اندک با یکدیگر قرار دارند. یکی از این آثار تاریخی معبد سوویام‌بونات است. تصویری که از این معبد مشاهده می کنید مربوط به پیش از وقوع زلزله مهیب در نپال است.
استوپاهای بودایی:
استوپاهای بودایی و معبد سوویام‌بونات قلب روحانی و معنوی نپال محسوب می‌شوند. استوپا بنایی گنبد‌شکل یا تپه‌مانند است که از برجسته‌ترین نمودهای آیین بودایی است. استوپای بودنات، میدان‌های “دوربار” با بناهای تاریخی‌اش و همچنین معابد پاشوپاتینات و چانجونارایان که خارج از کاتماندو قرار دارند، در فهرست میراث فرهنگی جهانی یونسکو گنجانده شده‌اند.
میدان دوربار در باختاپور:
کاخ‌های میدان‌های دوربار در باختاپور، کاتماندو و پاتان ر گذشته محل زندگی پادشاهان نپال بوده است. در پایان سال ۲۰۰۷ بود که نظام پادشاهی در کشور نپال برچیده شد و یک سال بعد نیز نظام جمهوری جایگزین آن گردید.
مرکز تاریخی شهر کاتماندو به حدی ویران شده که بخش‌هایی از آن، از جمله میدان دوربار قابل شناسایی نیست.
میدان دوربار در باختاپور پیش از زلزله
بسیاری از معابد و مجسمه‌هایی که در این سه میدان قرار دارند، بر اثر زلزله آسیب دیده یا به کلی نابود شده‌اند. این آثار تاریخی متعلق به سده‌های ۱۲ تا ۱۸ میلادی هستند. دست‌اندکاران یونسکو روز یکشنبه (۲۶ آوریل)، یک روز پس از وقوع زلزله جمع‌آوری نام آثاری را که در جریان این سانحه مهیب از بین رفته‌اند، آغاز کردند.
میدان دوربار در باختاپور پس از زلزله
در میدان دوربار در کاتماندو بسیاری از معابد بودایی دو یا سه طبقه‌ای قرار داشتند که از نمونه‌هایی ویژه در معماری نپال به شمار می‌روند، ولی در حال حاضر بر اثر زلزله از بین رفته‌اند. “پی دی بلجی”، استاد در دانشگاه شهر بزرگ مدرس در هند ابراز تردید کرده که بتوان این بناهای نابودشده را کاملا بازسازی کرد. او از “لطمه‌ای جبران‌ناپذیر” برای نپال و کل جهان سخن گفت.
میدان دوربار در کاتماندو پیش از زلزله
میدان دوربار در کاتماندو پس از زلزله
برج داهارا:
برج ۶۲ متری “دراهارا” و معبد متعلق به قرن ۱۹ میلادی هندوها که جزو میراث فرهنگی جهانی هستند نیز فروریخته‌اند.
از برج عظیم دراهارا که ۲۰۰ پله داشت، تنها پایه‌ای باقی مانده است. امدادگران در تلاش بودند که حدود ۵۰ تن از کسانی را که در زیر آوارهای این برج دفن شده بودند، پیدا کنند. این برج که در سال ۱۸۲۶ میلادی ساخته شده، در جریان زلزله‌ی مهیب سال ۱۹۳۴ در نپال نیز نابود شده و پس از این فاجعه بازسازی شده بود.
برج داهارا پیش از زلزله
برج داهارا پس از زلزله
معابد چانجونارایان:
مجموعه بناهای چانجونارایان که شامل ۴ معبد و ۳ کاخ است، در سال ۲۰۰۶ به فهرست میراث فرهنگی یونسکو افزوده شد. این آثار نمایانگر تاریخ سیاسی و مذهبی نپال هستند.
معابد پاشوپاتینات:
معابد پاشوپاتینات که ویژه‌ی هندوهاست، یکی از مهمترین معابد در نوع خود در نپال محسوب می‌شود. آیین‌های بودایی و هندو در طی قرون متمادی در نپال گسترش یافتند و باعث شدند که از قرن پنجم میلادی به این سو معابد پرعظمتی ساخته شود.
زادگاه بودا:
افزون بر آثار مهمی که در دره کاتماندو قرار دارند، سه اثر و مکان دیگر نیز در فهرست میراث فرهنگی یونسکو گنجانده شده‌اند: لومبینی که زادگاه بودا محسوب می‌شود، پارک ملی چیتوان و پارک ملی ساگارماتا. لومبینی در ۲۸۰ کیلومتری غرب کاتماندو، پایتخت نپال واقع است.
