Zeynep Paşa, Zerbaycan bölgesinden cesur bir kadın

Zeynep Paşa, Azerbaycan ilçesinin cesur kadını, her kadının nikab takıb şehirde gezdiği ve özgürlüğü olmadığı zaman, çarşafını beline bağlayıp ve her siteme karşı dayanmıştır. Zeynep Paşa Tebriz bölgesinde bulunan Amu Zein-eddin mahallesinde doğdu. Çocukluğundan beri yoksulluk ve zorluklarla büyümüştür. Zeynep Paşa, ayrıca “Zeynep Bacı”, “Bibi Şah Zeynep” ve “El kızı” gibi diğer unvanlara sahiptir. Ama Zeynep bu yolda hiç bir zaman yalnız değildir ve Azerbaycan kadınları dağima mücadeleye dahil oldular. Soylentilere gore bu kadınların bazısı Amu Zein-eddin mahallesindendir.

1928 yılında, Tütün İnhisarı Nasıreddin Şah tarafından ingiltereye verildikten sonra, İran tüccarları protesto yaptılar. Nasıreddin Şah sözleşmenin feshedilmesine karşı çıktıktan sonra, en önemli olaylardan biri Tebriz’deki mağazaların kapatılmasıydı. Dukkanların kapatılması haberi Tahrana duyulduğu zaman, Şah memurlara silah zoruyla protestoları bastırmalarını emretti ve pazarcıları dükkanlarını açmaya zorladı. Zeynep bu haberi duyduktan sonra, diğer kadınlarla beraber pazara gitti ve memurlarla çatıştktan sonra pazarcıları mağazalarını kapatmaya zorladı ve herkes onları tanımadan once pazarı terk etdi. Devlet mağazaların açma konusunda israr etti ve Zeynep Paşa memurlarla çatıştı ve dukkanları kapatdı.

Protestolarda kadınların varlığı, erkekleride desteklemeye zorladı. Karim Taherzadeh Behzad soylentisine göre: “Kadın haklarını korumak her erkeğin goreviydi, bu görev kendilerini feda etme pahasına olmasına rağmen yerine getirilmeliydi. Böylece kadınlar pazarda göründükleri zaman, erkekler ayağa kalkarak manileri ortadan kaldırdılar.”

Zeynep Paşa’nın bir diğer önemli aksiyonu, Kaçar doneminde, zenginler tarafından yapılan buğday ve hububat spekülasyon olaylarında gerçekleşti. Bu sırada, Zeynep Spekülatörı belirledi ve diğer kadınlarla birlikte depolarına saldırdı ve buğdayı halk arasında paylaştırdı.

Taherzadeh, Zeynep Paşa’nın son aksiyonunu, 1898 yılında, Nezam Al Olama, Ala Al-Molk ve Segat Al-Doleh evlerine baskın yapıb ve mülklerini müsadere olmasını değerlendirdi. Bazı tarihi kaynaklarda, Zeynep hayatının son günlerinde diğer etrafındaki kadınlarla birlikte Kerbela’ya gitmek istedi. Sınırı geçerken görevliler tarafından geçmelerine mani olundu. Zeynebin yaşlı olmasına rağmen görevlilerin karşısında dayandı ve İrak toprağına girdi. Ne yazık ki, bu olaydan sonra Zeynep Paşa’nın İran’a donmesi ve ya İrak’ta kalması hakkında güvenilir bilgi yoktur.

Yıllar boyunca İran’ın kültürü ve ataerkillik duşunceleri nedeniyle, Zeynep Paşa’nın adı tarihsel metinlerde ihmal edilmiştir. Ama bu kadının cesur dayanışmaları Azerbaycan halkının dilinden duşmuyor. Cesaret örneği vermek gerekince, Zeynep Paşa adı geçer. Hata Zeynep’in cesareti hakkında bir çok şiir yazılmıştır. Zeynep Paşa’nın heykeli Meşrutiyet Müzesinde yer almaktadır.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.